Dağları bekleyen korku

Bilinen sözdür; ”Korku dağları bekler” derler. Yılbaşından birkaç gün sonraydı. Türkiye’den emekli, deneyimli gazeteci arkadaşım, eşiyle birlikte İskandinav ülkelerini gezmeye gelirken dağlardaki korkuyu da birlikte getirmişti. Malmö’de hanemizi de şenlendirdi. O sıralar, daha önce yayımlanan ‘‘İsveç’in bilinen, bilinmeyen yüzü” başlıklı yazım üzerinde çalışıyordum. Taslağı kendisine de okudum, fikrini sordum. Yazıda şöyle bir tümce vardı:

‘‘… İsveç’in, 2005 yılından bu yana Suudi Arabistan’da bir silah fabrikası kurma ve askeri personel yetiştirme çalışması içinde olduğu da geçen yılın Mart ayında İsveç Radyosu tarafından açıklandı. ”

Arkadaşım,’‘Hımm!” dedi, ‘‘ bu tümceyi koymazsan olmaz mı?”

”Neden?’‘ diye sordum.

”Biliyorsun, bunların Ankara’da büyükelçilikleri, İstanbul’da konsoloslukları var. Ülkeleriyle ilgili yazıları günü gününe okur, not ederler. Önemli bulduklarını kendi dışişlerine, güvenlik birimlerine bildirirler”

”Eee!” dedim.

”Eee’si şu ki; Banu Avar’ın başına gelenleri yakından biliyorsun; İsveç’in dış politikasını eleştiren bir program yaptı diye, Dışişleri Bakanlığ kanalıyla devreye girerek kadını TRT’den attırdılar.”

Yüreğimden hafif bir ürperme geçmedi dersem yalan olur; yine de yiğitliğe krema sürmek istemedim:

” Türkiye’deki uygulamalar sizi paranoyak yapmış. Daha önce, devletin resmi radyosunda da yayımlandı bu haber. İsveç’te böyle şeyler olaz, burası demokratik bir ülke! ”

Arkadaşım, omuzlarını hafifçe kaldırarak, ” Valla orasını bilmem, demedi, deme..” dedi.

”Ucuz kahramanlığı” da pek severim, kuyruğu dik tutarak o sakıncalı tümceyi korudum. çıkarmadım.

Yazım yayımlandı, aradan birkaç gün geçti, geçmedi, İsveç Savunma Bakanı Sten Tolgfors pat diye istifa etti.”Bakan istifa ettiren gazeteci!” dedirterek ortalarda dolaşacak kadar megaloman biri değilim. Benim yazdığım sadece ”denizde bir katre” idi. Konu, İsveç kamuoyunda 1 yıldır tartışılıyordu. Gazete ve televizyonlar, olayın üstüne/ üstüne gidiyordu..

İsveç Radyosu, 6 Mart 2012 günü yaptığı yayında, İsveç’in, Suudi Arabistan’la gizli bir anlaşma yaparak 2005 yılından bu yana silah fabrikası kurma ve personel yetiştirme hazırlıkları içinde olduğunu açıkladı. 15 Kasım 2005 tarihinde imzalanan Askeri İşbirliği Anlaşması’na göre, İsveç’in SAAB ve Ericsson firmalarından radar sistemleri satın alması karşılığında, Suudi Arabistan’ın silah teknbolojisi geliştirilecekti. Anlaşmayla, taraflar arasında askeri askeri sistem, savunma malzemesi, lojistik, eğitim, teknoloji aktarımı, araştırma ve geliştirme, bakım ve askeri sağlık alanlarında işbirliği amaçlanıyordu. İsveç yasalarının, insan haklarına saygı göstermeyen ülkelere silah satılmasını yasaklamasına karşın, gizli anlaşma 2010’da, 5 yıl daha uzatılmıştı.

İsveç’in, Suudi Arabistan’la gizli anlaşma yaparak silah fabrikası kurma girişimlerinin bütün çıplaklığıyla açığa çıkması üzerineSavunma Bakanı Sten Tolgfors istifa etti.

İsveç’in efsane lideri Sosyal Demokrat Başbakan Olof Palme‘nin 28 Şubat 1986 günü öldürülmesinden sonra geleneksel tarafsızlık ve barış politikalarından hızla uzaklaşan İsveç, dünyanın 63 ülkesine silah ihraç ediyor. SAAB ve BOFORS gibi dev silah tekkeleri, İran-Irak savaşıyla birlikte silah piyasasına girerek büyük karlar elde etti. İsveç Devlet Silah İhracat Kontrol Dairesi’nin (ISP) verilerine göre, İsveç, silah ihraç eden ülkeler arasında 8. sırada yer alıyor.

İskandinavya gezisini tamamlayarak Türkiye’ye dönen arkadaşım, bir akşamüstü telefon etti, hal, hatır sorgulamasından sonra:

”Seninki istifa etmiş!” dedi.

Unutup gitmiştim:

” Benimki kim?”

” İsveç Savunma Bakanı… Helal olsun adamlara, ben demokrasi diye buna derim işte!”

Birden coştum, epeydir kafamın içinde evirip çevirdiğim düşünceleri sıraladım:

”Bizim, İsveç’ten neyimiz eksik!ülkemizin İsveç’ten nesi eksik! Türkiye’de herkes belli bir bedel ödüyor. Hariçten gazel okumayı bırakarak ben de ülkeye dönüp, elimi taşın altına koymalıyım. Bir gün, torunlarım, ‘Dede, o yıllarda sen ne yaptın?’ diye sorduklarında söyleyecek sözüm olmalı..”

Telefonda ksa bir sessizlik oldu, kapandı sandım. Sonra, arkadaşım sert sayılabilecek bir ses tonuylabeni uyardı:

” Ucuz kahramanlığı bırak, otur, oturduğun yerde! Belanı mı arıyorsun! Buralarda paçayı bir kaptırdın mı, İsveç pasaportun da kurtaramaz seni!..”

Türkiye’de, çok zor koşullarda görevlerini yapmaya çalışan arkadaşlarımın yorumu ise şöyle oldu:

” Guruldayan mideye arpa ekmeği bahane!”

alinergis@yahoo.se