HEY ONBEŞLİ ÖYKÜSÜ

Çok zengin türkü kültürü olan ülkemizde hemen hepimizin sevdiği türküler vardır. İster üzülelim ister sevinelim kendimize uygun türkü vardır. Kimi zaman da bu türkülerin bazılarını biz kendi kendimize söyleriz. Çoğumuz türkülerin öykülerini bilmez ya da merak etmez.

Trakya türküsü kabul edilen Dramalı Hasan’ı hepimiz dinlemiştir, Deryalar türküsünü de. Gerçek öyküleri nedir? Konumuz ‘Hey Onbeşli’ türküsü.

Çanakkale Savaşı’nda binlerce genç yaşamını yitirdi, benim ailemden de 5 genç bu savaşta yaşamını yitirdi. Çanakkale Savaşı zamanında seferberlik ülkenin dört bir yanından gençleri isterken sıra 1897 doğumlulara kadar geliyor.

Cephede meydana gelen boşlukları doldurmak için, diğer cephelerden asker getirilemediğinden, en yakın çevreden başlayarak, 15 yaşın üstündeki eli silah tutan bütün gençlerin dahi, gönüllü olup olmadığına bakılmaksızın, Çanakkale’ye sevk edilmeleri alışılmış normal bir hadise haline gelmişti.

O günler, köyde, kasabada erkeğin kalmadığı, gücü kuvveti ve boyu posu yerinde olan herkesin asker olduğu ya da asker olmak zorunda kaldığı kara günlermiş.

Çanakkale Savaşı’nın ayırdığı gençlerin, Hüseyin ve Hediye’nin öyküsü ‘Hey Onbeşli’. Birbirilerini seven, aşık olan ama savaş zamanı ayrılmak zorunda kalan iki genç Hüseyin ve Hediye.

18 yaşındaki gençler ailelerini arkada bırakıp savaşa gitmek zorunda kalıyorlar. Hüseyin de bunlardan biri. Geri dönmek üzere sözleşip nişanlısı Hediye’ye veda ediyor.

Yıllar geçiyor. Hediye bekleyip duruyor ama Hüseyin’den haber yok. Hüseyin’in geri gelmeyeceğini düşünüyorlar ve genç kızı 60 yaşındaki Emin Efendi’ye veriyorlar. Bir yıl sonra ölüyor Emin Efendi! Hediye’de dul kalınca, eşkıya tarafından kaçırılıyor, adı kötü kadına çıkıyor.

Dedikodulara dayanamayan Hediye alıp başını gidiyor. Bir gün savaştan sağ kurtulan Hüseyin dönüyor köye. Hediye’yi soruyor, ‘Gitti’ diyorlar.

Hüseyin de alıp başını gidiyor. Onların nereye gittiğini bilen çıkmıyor.

Türküde, bu 1897’li gençlerden şöyle bahsediliyordu:

Hey onbeşli onbeşli
Tokat yolları taşlı
Onbeşliler gidiyor
Kızların gözü yaşlı
Aslan yârim kız senin adın Hediye
Ben dolandım sen de dolan gel beriye
Fistan aldım endazesi onyediye
Gidiyom gidemiyom
Az doldur içemiyom
Sevdiğim pek gönüllü
Koyup da gidemiyom

huseyin.duygu@haber.dk