ABD ve Rusya Suriye’de Pazartesi şafak vaktinden itibaren geçerli olacak bir çatışmasızlık üzerinde anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Plan kapsamında Suriye ordusu Moskova ve Washington’un belirlediği bölgelerdeki muhaliflere yönelik operasyonlarını durduracak.

Kremlin ve Beyaz Saray ise IŞİD’e (Irak Şam İslam Devleti) karşı mücadele için müşterek bir merkez kuracak.

Çatışmasızlık anlaşması duyurusu, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’un haftalardır devam eden ikili istişarelerinin sonuncusunun ardından geldi.

Türkiye’den yapılan açıklamada da çatışmasızlık anlaşmasının memnuniyetle karşılandığı ifade edildi. Dışişleri Bakanlığı açıklamasında “Anlaşmanın başarıyla uygulanması önemli” dendi.

Dışişleri açıklamasında özellikle Halep’e insani yardım ulaştırılmasının hayati öneme sahip olduğu belirtilirken, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler aracılığıyla Halep’e yardım ulaştırmaya hazır olduğu vurgulandı.

İsviçre’nin Cenevre kentinde anlaşmanın detaylarını duyuran Kerry, planın işe yaraması için hem muhaliflerin hem de Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad yönetiminin üzerine düşeni yapması gerektiğini vurguladı.

Muhalif grupların prensipte plana uyacağı yönünde mesaj gönderdiğini ifade eden Kerry, muhalefetin en önemli şartının Esad yönetiminden çatışmasızlık konusunda ciddi olduğunu göstermesi olduğunun da altını çizdi.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise Esad yönetimiyle çatışmasızlık anlaşmasının detaylarını görüştüklerini ve Şam’ın masaya konan şartları yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Anlaşma kapsamında kuşatma altında olan ve uzun süredir insani yardım girmeyen yerleşim yerlerine yardım götürülmesi de var.

Kerry, basın toplantısında “Çatışmasızlık, kuşatma altındaki bölgelere yardım ulaştırılmasını da gerektiriyor. Buna Halep de dahil” diye konuştu.

Çatışmasızlık planının sorunsuz yürümesi halinde ABD ve Rusya anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 7’nci gününde bir ‘müşterek uygulama merkezi’ kuracak.

Taraflar IŞİD ve feshedilen Nusra Cephesi’nin yerine kurulan Şam’ın Fethi Cephesi’ne karşı operasyonların devam edeceğini de açıkladı.

Lavrov, kurulacak müşterek merkez sayesinde ABD ve Rusya’nın ‘terörist – ılımlı muhalefet’ ayrımını koordinasyon içerisinde yapabileceğini ifade etti.

ABD ve Rus hava kuvvetlerinin koordinasyon içinde hava operasyonları düzenleyeceğini de söyleyen Lavrov, bazı bölgelerde Suriye ordusunun hava operasyonlarına dahil edilmeyeceğini de vurguladı.

Lavrov, “Koordine hava operasyonlarının nerelerde düzenleneceğini saptadık. Bu konuda Şam yönetimi de hemfikir. Bu bölgelerde sadece Rus ve ABD uçakları görev yapacak” diye konuştu.

Anlaşma kapsamına girmeyen bölgelerde Suriye ordusunun hava operasyonları da devam edecek.

Taraflar hangi koordine hava operasyonlarının düzenleneceği bölgelerin yerleri hakkındaysa detaylı bilgi vermedi.

Analiz – BBC diplomasi muhabiri James Landale

Anlaşma büyük ölçüde ABD’nin muhalif grupları ikna becerisine dayanacak. Bu gruplar radikal İslamcı örgütlerle aralarına mesafe koymaları konusunda ikna edilmeli.

Rusya’nın ise Beşar Esad’ı dizginlemesi gerekiyor.

Lavrov, anlaşma kapsamında üzerlerine düşeni yapacaklarını söylüyor.

Ancak anlaşma son derece karmaşık ve başarısı da tüm tarafların atılan imzaların arkasında durmasıyla mümkün olabilir.

Daha önce de gördük ki Cenevre’de varılan mutabakatlar çatışma ortamlarına yansımayabiliyor.

Lavrov ve Kerry, varılan mutabakatın ileride başlatılacak bir siyasi geçiş sürecinin yapı taşı olabileceğini de ifade etti.

Kerry, “Bu plan bugüne kadarki en kapsamlı anlaşma. Eğer tüm taraflar anlaşmaya uyarsa Suriye’nin geleceği için siyasi müzakerelerin başlaması sağlanabilir” dedi.

Birleşmiş Milletler’in Suriye özel temsilcisi Staffan de Mistura, anlaşmayı memnuniyetle karşıladıklarını belirtirken, BM olarak barış sürecinin başlatılması konusunda ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını söyledi.

Kaynak: BBC Türkçe