ABD ve Rusya Suriye’de Pazartesi ÅŸafak vaktinden itibaren geçerli olacak bir çatışmasızlık üzerinde anlaÅŸmaya vardıklarını duyurdu.

Plan kapsamında Suriye ordusu Moskova ve Washington’un belirlediÄŸi bölgelerdeki muhaliflere yönelik operasyonlarını durduracak.

Kremlin ve Beyaz Saray ise IŞİD’e (Irak Åžam Ä°slam Devleti) karşı mücadele için müşterek bir merkez kuracak.

Çatışmasızlık anlaÅŸması duyurusu, ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’un haftalardır devam eden ikili istiÅŸarelerinin sonuncusunun ardından geldi.

Türkiye’den yapılan açıklamada da çatışmasızlık anlaÅŸmasının memnuniyetle karşılandığı ifade edildi. DışiÅŸleri Bakanlığı açıklamasında “AnlaÅŸmanın baÅŸarıyla uygulanması önemli” dendi.

DışiÅŸleri açıklamasında özellikle Halep’e insani yardım ulaÅŸtırılmasının hayati öneme sahip olduÄŸu belirtilirken, Türkiye’nin BirleÅŸmiÅŸ Milletler aracılığıyla Halep’e yardım ulaÅŸtırmaya hazır olduÄŸu vurgulandı.

Ä°sviçre’nin Cenevre kentinde anlaÅŸmanın detaylarını duyuran Kerry, planın iÅŸe yaraması için hem muhaliflerin hem de Suriye Devlet BaÅŸkanı BeÅŸar Esad yönetiminin üzerine düşeni yapması gerektiÄŸini vurguladı.

Muhalif grupların prensipte plana uyacağı yönünde mesaj gönderdiğini ifade eden Kerry, muhalefetin en önemli şartının Esad yönetiminden çatışmasızlık konusunda ciddi olduğunu göstermesi olduğunun da altını çizdi.

Rusya DışiÅŸleri Bakanı Lavrov ise Esad yönetimiyle çatışmasızlık anlaÅŸmasının detaylarını görüştüklerini ve Åžam’ın masaya konan ÅŸartları yerine getirmeye hazır olduÄŸunu belirtti.

Anlaşma kapsamında kuşatma altında olan ve uzun süredir insani yardım girmeyen yerleşim yerlerine yardım götürülmesi de var.

Kerry, basın toplantısında “Çatışmasızlık, kuÅŸatma altındaki bölgelere yardım ulaÅŸtırılmasını da gerektiriyor. Buna Halep de dahil” diye konuÅŸtu.

Çatışmasızlık planının sorunsuz yürümesi halinde ABD ve Rusya anlaÅŸmanın yürürlüğe girmesinin 7’nci gününde bir ‘müşterek uygulama merkezi’ kuracak.

Taraflar IŞİD ve feshedilen Nusra Cephesi’nin yerine kurulan Åžam’ın Fethi Cephesi’ne karşı operasyonların devam edeceÄŸini de açıkladı.

Lavrov, kurulacak müşterek merkez sayesinde ABD ve Rusya’nın ‘terörist – ılımlı muhalefet’ ayrımını koordinasyon içerisinde yapabileceÄŸini ifade etti.

ABD ve Rus hava kuvvetlerinin koordinasyon içinde hava operasyonları düzenleyeceğini de söyleyen Lavrov, bazı bölgelerde Suriye ordusunun hava operasyonlarına dahil edilmeyeceğini de vurguladı.

Lavrov, “Koordine hava operasyonlarının nerelerde düzenleneceÄŸini saptadık. Bu konuda Åžam yönetimi de hemfikir. Bu bölgelerde sadece Rus ve ABD uçakları görev yapacak” diye konuÅŸtu.

Anlaşma kapsamına girmeyen bölgelerde Suriye ordusunun hava operasyonları da devam edecek.

Taraflar hangi koordine hava operasyonlarının düzenleneceği bölgelerin yerleri hakkındaysa detaylı bilgi vermedi.

Analiz – BBC diplomasi muhabiri James Landale

AnlaÅŸma büyük ölçüde ABD’nin muhalif grupları ikna becerisine dayanacak. Bu gruplar radikal Ä°slamcı örgütlerle aralarına mesafe koymaları konusunda ikna edilmeli.

Rusya’nın ise BeÅŸar Esad’ı dizginlemesi gerekiyor.

Lavrov, anlaşma kapsamında üzerlerine düşeni yapacaklarını söylüyor.

Ancak anlaşma son derece karmaşık ve başarısı da tüm tarafların atılan imzaların arkasında durmasıyla mümkün olabilir.

Daha önce de gördük ki Cenevre’de varılan mutabakatlar çatışma ortamlarına yansımayabiliyor.

Lavrov ve Kerry, varılan mutabakatın ileride başlatılacak bir siyasi geçiş sürecinin yapı taşı olabileceğini de ifade etti.

Kerry, “Bu plan bugüne kadarki en kapsamlı anlaÅŸma. EÄŸer tüm taraflar anlaÅŸmaya uyarsa Suriye’nin geleceÄŸi için siyasi müzakerelerin baÅŸlaması saÄŸlanabilir” dedi.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler’in Suriye özel temsilcisi Staffan de Mistura, anlaÅŸmayı memnuniyetle karşıladıklarını belirtirken, BM olarak barış sürecinin baÅŸlatılması konusunda ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını söyledi.

Kaynak: BBC Türkçe