🔊 Sesli dinle

Dünya medyasının gözünü Türkiye’deki seçim sürecine çevirdiÄŸi bugünlerde Türkiye’yi mercek altına alan Euronews dikkat çeken bir analiz yayınladı. Euronews seçimin kaderini belirleyebilecek seçmen grubunu açıkladı. Karadeniz gazının karaya ulaÅŸmasını mercek altına alan dünya basını ise ErdoÄŸan’ın son hamlesini manÅŸetlerine taşıdı.

’Avrupa’daki seçmenler 14 Mayıs seçimlerinde nasıl bir rol oynayabilir?’ baÅŸlığı ile okurlarının karşısını çıkan Euronews ÅŸu deÄŸerlendirmede bulundu:

14 Mayıs’ta yapılacak olan cumhurbaÅŸkanlığı seçimlerinde seçmenlerin tahmini olarak yüzde 5,3’ünün oylarını yurtdışında kullanacak olması sebebiyle, yurtdışında yaÅŸayan Türklerin seçim yarışını önde götüren görevdeki CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan ile ana muhalefetin birleÅŸik adayı Kemal KılıçdaroÄŸlu arasındaki çekiÅŸmeli sonuçta belirleyici rol oynaması bekleniyor.

Anketler iki adayı neredeyse baÅŸa baÅŸ gösteriyor, ancak yurt dışındaki (ağırlıklı olarak Avrupa’daki ve özellikle Almanya’daki) Türk seçmenlerin olası niyetlerini hesaba katmıyor. Oysa bu seçmenlerin tercihleri, ilk tur oylamada yüzde 50’den fazla destek almak ve ay sonunda ikinci tur oylamadan kaçınmak isteyen iki aday için belirleyici olabilir.

Avrupa’daki Türk seçmenler yaklaÅŸan cumhurbaÅŸkanlığı seçimlerinde son sözü söyleyebilir mi? Rakamlar yurtdışındaki seçmenlerin rolü hakkında ne gösteriyor? Kaç Türk seçmen 14 Mayıs’ta yurtdışında oy kullanacak? ErdoÄŸan son cumhurbaÅŸkanlığı seçimlerinde hangi Avrupa ülkelerinde en yüksek desteÄŸi aldı?

Türkiye’de son on yılların en önemli seçimi olarak görülen CumhurbaÅŸkanlığı seçimlerinde Türkiye’de 60,7 milyon, yurtdışında ise 3,42 milyon vatandaÅŸ oy kullanma hakkına sahip. Dolayısıyla, yurt dışındaki seçmenler toplam seçmenlerin yüzde 5,3’üne karşılık geliyor. Bu rakam 2018 CumhurbaÅŸkanlığı seçimlerinde 3,04 milyondu ve toplam seçmenin yüzde 5,1’üne denk geliyordu.

Türkiye’de cumhurbaÅŸkanlığı seçimini kazanmak için bir adayın oyların salt çoÄŸunluÄŸunu, diÄŸer bir deyiÅŸle yüzde 50’den fazlasını alması gerekiyor. Bu, bir adayın yüzde 50 barajını aÅŸması ve ilk turda seçilmesi için gerekenden 1,3 milyon daha fazla oy anlamına geliyordu. Tüm bu rakamlara yurt dışında kullanılan oylar da dahil.

ErdoÄŸan 2018 seçimlerinde ilk turda tüm oyların yüzde 52,6’sını, yani 50,07 milyon geçerli oyun 26,33 milyonunu alarak cumhurbaÅŸkanı seçildi. ErdoÄŸan  seçilebilmesi için gerekenden 1,3 milyon daha fazla oy alarak seçimi kazandı.

2018 seçim sonuçları: Yurt içi ve yurt dışı oylar arasındaki fark

2018 seçimlerinde 3,04 milyon Türk vatandaşı yurt dışında oy kullanmak üzere seçmen kütüğüne kayıt yaptırdı. Türkiye sınır kapılarında da oy kullanma hakkına sahip bu kişilerin yarısı (1,53 milyon) 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullandı.

ErdoÄŸan, 2018 seçimlerinde Türkiye’de kullanılan oyların yüzde 52,4’ünü alırken, sınır kapıları da dahil olmak üzere yurt dışında kullanılan oyların yüzde 59,4’ünü, yani yaklaşık 895 bin oy aldı.

Başlıca rakibi Muharrem İnce için ise sonuçlar tam tersi oldu. İnce yurt dışında yaşayan Türklerden (yüzde 25,8), yurt içindeki Türklere (yüzde 30,8) kıyasla daha düşük oranda oy aldı

Avrupa’daki Türk seçmenler büyük ölçüde ErdoÄŸan’ı destekledi

2018 seçimlerinde yurt dışında kayıtlı Türk seçmenlerin yüzde 87’si (2,63 milyon) 19 Avrupa BirliÄŸi üyesi, BirleÅŸik Krallık, Norveç veya Ä°sviçre’de ikamet ediyordu. 2018’deki tüm gurbetçi seçmenlerin neredeyse yarısı (yüzde 47) Almanya’da yaşıyordu.

2018 cumhurbaÅŸkanlığı seçimlerinde Avrupa’daki Türk seçmenler ezici bir çoÄŸunlukla ErdoÄŸan’ı destekledi. ErdoÄŸan, Almanya’da yüzde 64, Fransa’da yüzde 63, Hollanda’da yüzde 72, Belçika’da yüzde 74 ve Avusturya’da yüzde 71 oranında oy aldı. Bu ülkeler sırasıyla en yüksek Türk seçmen sayısına sahip olan ülkeler. Almanya’da 1,44 milyon kayıtlı Türk seçmen bulunurken, bu rakamı 341 bin ile Fransa ve 260 bin ile Hollanda takip etti.

Öte yandan ErdoÄŸan 2018’de bazı Avrupa ülkelerinde çok düşük destek buldu. ÖrneÄŸin Çekya’da oyların sadece yüzde 11’ini, Ä°rlanda’da yüzde 16’sını ve Ä°spanya’da yüzde 18’ini aldı. Ancak bu ülkelerdeki seçmen sayısının, ErdoÄŸan’ın yüzde 60’ın üzerinde destek aldığı ülkelere kıyasla çok düşük olduÄŸu dikkat çekti.

Gurbetçi seçmenler: Katılım oranı 2018’de önemli ölçüde arttı

Türk gurbetçiler ilk kez 2014 seçimlerinde yurt dışında oy kullanabildi. O yıl, sınır kapılarında kullanılan oylar da dahil olmak üzere yurt dışında seçime katılım oranı sadece yüzde 18,9 oldu. Bu oran 2018’de yüzde 50,1’e yükseldi.

Yurt dışındaki seçmenlerin 14 Mayıs’ta sandığa gitme oranının ya da sandıktaki tercihlerinin ne olacağını öngören bir anket yok. Ancak ErdoÄŸan’ın Adalet ve Kalkınma Partisi oyların kendi lehine olmasını bekliyor ve yurt dışında katılım oranını artırmayı hedefliyor.

Bu rakamlar neden önemli?

Tüm bu rakamlar gerçekten önemli mi? Ä°stanbul’da 2019’da yapılan belediye baÅŸkanlığı seçimi önemli olduÄŸunu gösteriyor. Ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin adayı Ekrem Ä°mamoÄŸlu, Mart 2019’daki seçimi 10,5 milyon seçmenden sadece 13 bin oy farkla kazandı.

Ancak ErdoÄŸan’ın partisinin “örgütlü hukuksuzluk” ve “seçim hilesi” iddialarına dayanarak Mart sonuçlarının iptal edilmesi talebi üzerine Yüksek Seçim Kurulu yeniden oylama yapılması çaÄŸrısında bulundu. Haziran ayında Ä°mamoÄŸlu, Mart ayındaki 13 bin oyluk farkını 806 bine çıkararak toplam oyların yüzde 54’ünü aldı. Böylece ErdoÄŸan’ın partisi ya da Ä°slamcı selefleri 25 yıldır ilk kez Ä°stanbul’un kontrolünü kazanamadı.

Kamuoyu yoklamaları 2023’te ErdoÄŸan ve KılıçdaroÄŸlu arasında çok yakın bir yarış olacağını gösterirken, Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanlığı seçimi her oyun önemini teyit ediyor.

Türk gurbetçilerin fikirlerini değiştirmeleri için herhangi bir neden var mı?

Bu seçimde Türk gurbetçilerin tercihlerinde dramatik bir deÄŸiÅŸiklik olabilir mi? Hayat pahalılığı krizi ve artan enflasyon oranı, Türkiye’deki bazı insanların oylarını ErdoÄŸan’dan uzaklaÅŸtırmada rol oynayabilir. Ancak bunlar, doÄŸrudan maruz kalmadıkları için Türk gurbetçiler için önemli kaygılar deÄŸil.

Daha da önemlisi, ErdoÄŸan onların duygularına hitap ediyor. ÖrneÄŸin, ErdoÄŸan’ın destekçileri nisan ayı başında Türkiye’nin ilk elektrikli otomobili olan TOGG’un teslimatını yönettiÄŸi için gurur duyabilir, çünkü bu araç Türkiye’nin otomotiv endüstrisi tarafından on yıllardır üretilen ilk araç.

DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu’nun son Avusturya ziyaretinde Türkiye’nin yerli ve milli TOGG’unu Viyana’ya getirmesi tesadüf deÄŸildi. Mevkidaşı ile toplantılara katılmak için aracı kullanan ÇavuÅŸoÄŸlu, gurbetçilere seslenirken aracın Avrupa’ya ihraç edileceÄŸini açıkladı.

Dolayısıyla ErdoÄŸan’ın Avrupa’daki destekçilerinin fikirlerini deÄŸiÅŸtirmeleri için bir neden yok gibi görünüyor. Muhalefet de yurt dışında seçime katılım oranını artırmak için Avrupa’da iyi organize edilmiÅŸ siyasi kampanyalar baÅŸlatamadı.