🔊 Sesli dinle

Çek asıllı Fransız yazar Milan Kundera, 94 yaşında Paris’te hayata veda etti.

“Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği”, “Gülünesi Aşklar”, “Bilmemek” romanlarının ve daha bir çok ölümsüz eserin yazarı Milan Kundera Paris’te yaşamını yitirdi.

Çekya Televizyonu’nun bildirdiği habere göre, yaşayan son varoluşçu olarak nitelendirilen Kundera, hayatını kaybettiğinde 94 yaşındaydı.

Çekya’nın Brno kentinde doğan Kundera, 1968’de Sovyetler Birliği’nin Çekoslovakya’yı işgalini eleştirdiği için sürgün edilmiş ardından da 1975’te Fransa’ya göç etmişti.

1985 yılında Kudüs ödülüne layık görülen dünyaca ünlü yazar, “Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği” isimli kitabı 80’lerin sonuna kadar anavatanında yasaklı kalmıştı.

Kundera, başyapıtı 1985 yılında Rusya’nın Çekoslovakya’yı işgali ışığında erotizm ve aşkı konu alan “Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği” romanıyla tanındı.

Ünlü roman üç yıl sonra oyuncu kadrosunda Juliette Binoche, Lena Olin ve Daniel Day-Lewis’in yeraldığı Philip Kaufman tarafından aynı adla bir filme uyarlandı. Film geniş beğeni toplasa da, Kundera’nın kendisi filmden tatmin olmadı ve o zamandan beri kitaplarının filme uyarlanmasına yasak koydu.

20. yüzyılın en etkili romancılardan biri olarak gösterilen Milan Kundera, 1970’li yıllarda ülkesini terk etmesinin ardından kaybettiği Çekya vatandaşlığını 40 yıl sonra geri kazanmıştı.

Milan Kundera kimdir?

1929 yılında Çekoslavakya’nın Brno şehrinde dünyaya gelen Milan Kundera, 1968’de Sovyetlerin Çekoslovakya’yı işgalini eleştirdiği için vatandaşlıktan çıkarılmasının ardından 1975’te Fransa’ya göç etti.

Küçük yaşta piyano çalmayı öğrendi. Tüm eserlerinde müziği belirleyici bir unsur olarak kullandı. 1945 yılında henüz bir lise öğrencisiyken, Rus şair Vladimir Mayakovski’nin bir şiirini tercüme etti, şiir yazmaya başladı. Lise eğitimini 1948 yılında Brünn’de bitirdikten sonra, Charles Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde, edebiyat ve estetik üzerine eğitim gördü. İki dönem sonra film akademisine geçti ve yönetmenlik konusunda ilk makalelerini yazdı. Çalışmalarını politik baskı yüzünden durdurmak zorunda kaldı.

II. Dünya Savaşı’nın sonunda Komünist Parti’ye üye oldu. Ancak 1948’in şubat ayında partiden çıkarıldı. 1950 yılında da bir diğer Çek yazar Jan Trefulka Komünist Parti’ye karşı faaliyetlerde bulunmaktan, partiden uzaklaştırıldı. Kundera, o günlerde başına gelenleri bir şaka olarak görmüş olacak ki, partiden çıkarılma sürecinde başına gelenleri anlattığı kitabının ismini “Žert” (Şaka) koydu. 1956 yılında Komünist Parti’ye tekrar giren Milan Kundera, 1976 yılında Václav Havel gibi ünlü yazarlar ve sanatçılarla birlikte ikinci kez partiden ihraç edildi.1968’deki Rus istilasından sonra, Prag Müzik ve Sanatlar Akademisi’ndeki görevinden uzaklaştırılan Kundera, politik baskılara dayanamayarak Fransa’ya göç etti ve 1981 yılında Fransa vatandaşı oldu. 1979 yılında yazdığı “Gülüşün ve Unutuşun” kitabının yayınlanmasının ardından Çekoslovak hükümeti Kundera’yı vatandaşlıktan çıkardı. Usta yazara vatandaşlığı 2019 yılında iade edildi.

1980 yılında Gabriel Garcia Marquez’in aldığı Commonwealth Ödülü’nü, 1981 yılında Tennessee Williams’la paylaştı. En bilinen romanı “Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği”, 1988 yılında Philip Kaufman tarafından sinemaya uyarlandı. 1983 yılında Michigan Üniversitesi tarafından fahrî doktora unvanı verilen Kundera 1985 yılında da Kudüs Ödülü’ne layık görüldü.

Çağımızın en başarılı düşünsel roman yazarı ve varoluşçuların sonuncusu olarak nitelendirilen Kundera’nın son kitabı “Bir Buluşma”, 2009 yılında yayınlandı ve 2010 yılında Türkçeye çevrildi.