İskoçyalı Adam Smith dünya iktisat tarihinde kapitalistlerin ideoloğu olarak ün yapmış tarihi bir kişiliktir. Adam Smith, 1759’da ortay koymuş olduğu “Ahlakî Duygular Teorisi” adlı bu yapıtında, insanların karşılıklı bireysel duygularının ve bireysel yargılama, değerlendirme gücünün ortak bir toplum yarattığı tezini savunuyor. Nitekim Adam Smith, bu yapıtının girişinde, “- İnsanları nasıl görürseniz  görün, bir insanın yapısında,  kendisi için bir yararı olmasa da  başkalarının iyiliğiyle ilgilenen ve başkalarının mutluluğunu düşünen doğal bir yapısı vardır.” diyor. Adam Smith’e göre; “ Bir toplumda tüm insanlar birbirlerinin yardımına muhtaçtır. Ve yine aynı şekilde toplumun bireyleri birbirlerinin saldırılarına da hedeftirler. Eğer toplumun bireyleri birbirlerine karşılıklı değer verirlerse ve birbirlerine yardımcı olurlarsa o toplum yeşerir ve mutlu olur.”

Dolayısıyla 1759’da yazılmış Adam Smith’in bu ilk yapıtının ana teması, insan ilişkilerinin verici ve alıcılar (yani bireyin kendisi  ve toplumun diğer üyeleri) arasındaki sempatiye ve anlayışa ne kadar bağlı olduğu üzerinedir. Adam Smith’in teorisine göre, bir toplumda teker teker insanların duyguları ve ahlaki hüküm verebilme gücü, ayırt edebilme yeteneği toplumun politikalarını ve ekonomisini belirler.

Adam Smith, bir toplumda insanların karşılıklı sempatisinin de bir içgüdü olduğunu şöyle bir örnekle açıklamaya çalışıyor; İpteki cambazı aşağıda seyircilerin oturduğu yerden seyrettiğinizi düşünün. Cambaz dengesini sağlayabilmek için zaman zaman sağa-sola doğru eğiliyor ve seyrci olan sizde cambazla birlikte hiç farkında olmadan sağa-sola eğiliyorsunuz. Cambaz dik durduğu zaman siz de dik duruyorsunuz. Yani siz bir seyirci olarak hiç farkında olmadan kendinizi cambazın yerine koyuyorsunuz. İşte Adam Smith bu durumu “sempati” olarak tanımlıyor.“

Bu anlamda Adam Smith, insanların yapısındaki egoizm (bencillik) ile bir hesaplaşma içinde. (Adam Smith’in 14 yıl sonra ortaya koyduğu “Ulusların Refahı” adlı yapıtındaki teorisi ise çok daha farklı ve aksi yönde denilebilir. Bu yapıtın tanıtımını da ileri bir tarihe bırakıyoruz.)

Bazı eleştirmenlere göre, “Teorileriyle kapitalist, liberal görüşün temsilcisi olarak bilinen Adam Smith’in Ahlakî Duygular Teorisi adlı bu yapıtı, aslında sol görüşlülerin temel ilkelerini yansıtan bir yapıt olarak da algılanabilir” olduğu öne çıkarılıyor.