🔊 Sesli dinle

Danimarka’da yaz ortasını kutladığımızda, bildiğiniz gibi, ateşin üstüne cadıya benzeyen bir figür koyma alışkanlığı var. Ancak herkes bunun iyi bir fikir olduğunu düşünmüyor ve gelenek son yıllarda tartışma konusu oluyor.

Hüseyin DUYGU
huseyin.duygu@haber.dk

Peki, neden Danimarka’da Yaz Ortası arifesinde bir cadı heykeli yakılıyor?

Yaz ortasında oyuncak cadı bebeklerinin yakılması, geleneğin 17. yüzyılda Danimarka’da meydana gelen tüyler ürpertici ve iğrenç cadı yakma olayıyla bağlantılı olduğunu düşünmek doğaldır. Ancak bugün Yaz Ortası için yakılan ‘cadı bebeğinin’ bu karanlık bölümle kesinlikle hiçbir ilgisi yok ve Danimarka’da yaz ortası cadısı aslında 100-150 yaşından fazla değil.

Yaz ortasında bir cadı bebeğinin yakılması, şeytanla işbirliği içinde olduğuna inanılan insanlara yönelik Rönesans büyücülük zulmünün bire bir devamı değildir.

Aslında yazı şenlik ateşiyle kutlamak eski bir İskandinav yaz ortası geleneğidir. Işığı kutlamak ve kötülüğü uzak tutmaktı. Kötülük cadılar, troller ve başka herhangi bir şey olabilir. Aslında İskandinav insanları eskiden beri bu işaret fişeklerini hem hem Yaz Ortasını kutlamak hem de aydınlık günler olsun dileği için birçok akşam yakardı. Üstelik Vikingler 5000 yıl her 22 Aralıkta ateşler yakarak ışık bayramı kutlamışlar…

Alman saman cadıları

Halk inanışına göre cadılar, Harzen Dağları’ndaki tepelerde cadıların toplantılarına gittikleri Yaz Ortası arifesinde özellikle aktiftirler. Ateş, cadıların durup dinlenmesini engellemeye yardımcı olmalıdır. Peki ateşteki saman cadıları geleneği aslında nereden geliyor? Aslında onu Almanya’dan ithal etti Danimarka – bu arada tıpkı Noel ağacı gibi – ve aslında bu gelenek de Almanlara aittir.

Danimarka’da ilk cadı bebekleri 1800’lerin sonunda Doğu Jutland’ın büyük şehirlerinde kazığa bağlanarak yakıldı. Gelenek buradan yayıldı, ancak 20. yüzyılın ortalarında cadı bebeğinin Yaz Ortası’nın düzenli bir parçası haline gelmediği birçok yer hâlâ vardı. Yaz Ortası şenlik ateşleri her 23 Haziran akşamı Danimarka’nın deniz ve göl kıyılarında yakılır, bu yıl da öyle…

Küçük bir Danimarka manisi ile yazımızı noktalayalım.

Ateşi yakmadan önce çevreyi kontrol et
Cadıyı yüksek tepelerden yolla, gitsin
Onu yak ama kirpiyi, tilkiyi ve kediyi yakma
“Yaz Gecesi” doyasıya yaşa! Boş boş bakma!