Danimarka’da aylardır süren ve yaklaşık 750 bin kamu çalışanını yakından ilgilendiren Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde (OK18) haberi yayına hazırladığımız şu ana kadar taraflar arasında bir uzlaşma sağlanamadı. Bu gece yarısı saat 24.00’e kadar bir uzlaşma sağlanamaması durumunda Danimarka’da hayat durma noktasına gelecek. Trenler çalışmayacak, hastanelerde çok acil olmadığı sürece tedaviler yapılmayacak, sınırlarda riskler artacak. Okullarda dersler boş geçecek, çocuklar yuvalara, kreşlere gidemeyecek.

Cengiz KAHRAMAN

Uzlaşma sağlanamaması durumunda yaklaşık 750 bin kamu çalışanından 100 bini 22 Nisan Pazar gününden itibaren greve gidecek. Grev süresince de taraflar arasında bir çözüm bulunmazsa, işveren, yani devlet ve yerel yönetimler 28 Nisan’da 440 bin kamu çalışanına lokavt uygulayacak, yani çalışanlar topluca işveren tarafından işten uzaklaştırılacak.

Toplu iş sözleşmelerinde bir uzlaşmaya varılmazsa Danimarka’da neler olacak?

– Danimarka Devlet Demir Yolları (DSB) çalışanları greve gidecek ve trenler çalışmayacak.

– Hemşireler ve diğer sağlık çalışanları greve gidecek ve hastanelerde acillerin dışında ameliyatlar ve bir çok tedavi yapılamayacak.

– Pedagoglar ve öğretmenler grevde oldukları için yuvalar, kreşler kapanacak, okullarda dersler boş geçecek ve grevin uzun sürmesi durumunda sınavlar yapılmayacak. Sadece özürlü çocukların gittiği özel okullar grevin dışında tutulacak.

– Belediyelerde çalışan park görevlilerinin de greve gitmesi araç sahiplerine yarayacak, hatalı park edenler ceza ödemekten kurtulacak.

– Emniyet görevlilerinden bir kısmı da greve gidecek. Polis devlet memuru olduğu için greve gitmese de, emniyet teşkilatı bünyesindeki diğer çalışanların greve gitmesi hızlı araç sürücülerine yarayacak. Yollardaki radarlar çalışmayacak. Ehliyet sınavları yapılamayacak.

– Sınırlardaki güvenlik riske girecek, sınır kontrolları yapılamayacak.

– Belediyelerdeki ücretsiz diş klinikleri çalışmayacak.

– Gıda Müdürlüğü çalışanları da greve gideceği için mezbaalar süpermarketlere et getiremeyecek.

– Mahkemelerde yapılan duruşmalar ve alınan kararlar ertelenecek.

– Belediyelere bağlı olan Borgerservice’lerde (vatandaşa hizmet) doktor seçimi, ehliyet, pasaport yenileme, adres değişikliğini bildirme gibi bir çok işlem yapılamayacak.

Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde (OK18) şu ana kadar taraflar arasında bir uzlaşmaya varılamamasının nedenlerinin başında daha fazla ücret, yemek molalarının işveren tarafından ödenmesi, başta hemşireler olmak üzere sağlık personelinin ağır koşullarda çalıştırılması ve öğretmenlerin çalışma saatlerindeki düzensizlikler geliyor.

OK18’de uzlaşmaya varılamamasının en büyük nedeni olarak ise kamu çalışanlarının maaşlarına zam yapılmaması gösteriliyor.  Her ne kadar Yenilikçilik Bakanı Sophie Löhde, yüzde 6.7 oranında 3 yıla yayılan bir zammı kabul edebileceklerini belirtse de, sendikalar kamu çalışanlarının ücretlerinin özel sektörden düşük olmamasını istiyor.

Danimarka’daki bölge yönetimleri sağlık sektöründe çalışanlara bir dizi şartlar öne sürüyor. Eğer bölge yönetimlerinin isteği gerçekleşirse başta hemşireler olmak üzere sağlık sektöründe çalışanların çalışma koşulları daha da ağırlaşacak.

Örneğin bir bölgede bir hastanede çalışan bir hemşire, ihtiyaç duyulması durumunda bölgedeki diğer hastanelerde de görev yapmak zorunda kalacak. Hemşireler, hasta bakıcıları ve diğer sağlık personeli sadece bir hastenenin bir bölümünde değil, bölgedeki tüm hastanelerde çalıştırılacak.  Yönetim bunu yaparkan hemşireyi sadece 24 saat öncesinden uyaracak. Ayrıca fazla mesai yapan hemşirelere fazla mesai ödemesi yapılmayacak, ödeme yerine izin verilecek. Ancak yetersiz personel olması durumunda çalışan hakettiği bu iznini de istediği zaman kullanamayacak.