Carlsbergfonden adlı vakfın desteğiyle gerçekleştirilmiş olan toplam 6 ciltlik Danimarka Sosyal Refah Tarihi yapıtının 6. cildi de kısa bir süre önce tamamlandı. İlk dört ciltten, bundan önceki sayılarımızda söz etmiştik. Bu kez 6. cildin tanıtımını sunuyoruz.
Danimarka’da Sosyal refah devleti nereden geldi, nasıl türedi? Danimarka’daki böyle bir devlet sisteminin yapısının görünümü neden böyle? Danimarka’ya yerleşmiş pek çok göçmeni ve mülteciyi de yakından ilgilendiren, bunun da ötesinde, günlük yaşamlarının önemli bir parçası olan Danimarka’nın sosyal refah devleti modelinin bugünkü yapısını daha derinliğine anlayabilmek açısından bu soruların yanıtlarını bilmek çok önemli.
Önce bu yapıtın kapağına bir bakalım. Kapak adı “Nereye Doğru Akıp Gidiyoruz?” şeklinde çevrilebilir. Nitekim kapak resmi çok anlamlı. Dalgalı suda dengeyi sağlama çabası.: Sanki “Kendi başının çaresine kendin bak.” denmek istiyor. Yani son 50 – 60 yılın ortak dayanışma ilkesine oturtulmuş sosyal yardım kavramı adeta terkediliyor ve “kendi başının çaresine bak” şeklinde tanımlanabilecek sisteme geri dönülüyor.
Bu cildin ilk bölümü Danimarka nüfusunun son yıllardaki yapısını istatistiki bilgilerle ortaya koyuyor. Görünen o ki son 30 yılda yaşanan göçler ve mülteci gelimleri sonucu yabancı nüfus giderek artıyor ve toplam nüfus içindeki oranı her yıl büyüyor. 1992 yılında Danimarkalıların genel nüfus içindeki oranı %95,4 iken bu oran 2012’de %89,6’ya düştü. Buna karşılık Danimarka’ya gelen etnik kökenlilerin oranı 1992’de %3,9 iken bu oran 2012’de %7,9’a yükseldi. Bu gelişme Danimarka’da alınan siyasi kararları önemli boyutlarda etkiledi. Sosyal-politika ideolojisi büyük değişikliklere uğradı: Aktivering, yaptırımlar (cezalandırmalar), hak ve görev gibi klasik sosyal sistemde değişiklikler olacağını haber veren, daha doğrusu olduğunu gösteren yeni kavramlar ortaya çıktı.
Bu süreç şimdi nereye gidiyor? İşte bu yapıtta bu soruya bir yanıt aranıyor. Bu yapıta katkıda bulunan yazarlar, bu sürecin Danimarka’ya özgü sosyal refah sisteminin nerede ve nasıl sonuçlanacağını kesin olarak öngörmenin çok zor olduğunda birleşiyorlar. Buna karşılık gelişmenin hangi yöne doğru gittiği konusunda mümkün olabildiğince bir ipucu vermeye çalıştıklarını belirtiyorlar.
Aslında “Danimarka Sosyal Refah Devleti” serisi 6. cilt ile son buluyorsa da 2015 yılı içinde, bu 6 ciltlik yapıtta yer alan kavramları, kişileri ve konuları içeren bir ekstra cilt hazırlanacak.