🔊 Sesli dinle

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın ziyaretinin odağında İsveç’in NATO’ya üyeliği konusu, Türkiye’ye 40 adet F-16 savaş uçağının satışı ve Gazze’de devam eden insanlık trajedisi yer aldı.  

HABER.dk

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Orta Doğu turu kapsamında ilk olarak Türkiye’yi ziyaret etti. Blinken, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüşmesinin ardından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da kabul edildi. Görüşmelerin ardından açıklama yapılmadı.

Blinken, 7 Ekim’de başlayan İsrail-Hamas savaşının ardından dördüncü kez gerçekleştirdiği Orta Doğu turuna Türkiye’den başladı.

Cuma günü İstanbul’a varan Blinken, Cumartesi günü önce Bakan Fidan ile görüştü.

Blinken’ın ziyaretinin odağında İsveç’in NATO’ya üyeliği konusu ve Türkiye’ye 40 adet F-16 savaş uçağının satışı yer aldı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin F-16 alım sürecinin sonuçlanmasını beklediğini ve İsveç’in NATO üyelik süreciyle ilgili nihai kararın TBMM’ye ait olduğunu ifade etti.

İki bakan, Gazze’de devam eden insanlık trajedisini de değerlendirdi.

İsrail’in artan saldırganlığının tüm bölgeye yönelik bir tehdit olduğuna dikkati çeken Bakan Fidan, derhal ateşkes ilan edilerek Gazze’ye kesintisiz insani yardım ulaştırılması gerektiğini vurgulayarak, iki devletli çözüme yönelik müzakerelere bir an önce başlanması çağrısında bulundu.

Görüşmede, Rusya-Ukrayna savaşı, Azerbaycan–Ermenistan arasındaki görüşmeler ile Suriye ve Irak gibi bölgesel konular da ele alındı.

Blinken ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edildi.

İsveç’in katılımı için son adım Meclis Genel Kurulu’nun onayı ve Erdoğan’ın imzası

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile Temmuz 2023’te NATO Zirvesi sırasında Vilnius’ta yaptığı görüşmede, üzerinde varılan uzlaşı kapsamında İsveç’in ittifaka katılımına ilişkin protokolü 25 Ekim’de TBMM’ye göndermişti. TBMM Dışişleri Komisyonu, 26 Aralık’ta protokolü onayladı.

Washington’un beklentisi, 16 Ocak’ta yasama çalışmalarına başlayacak olan TBMM’nin bir an önce İsveç’i NATO’ya taşıyacak son onayı Genel Kurul’da vermesi ve Erdoğan’ın onayla ilgili imzayı atmasıyla sürecin tamamlanması.

İsveç’i bir an önce 32. müttefik olarak ittifakta görmek isteyen ve böylece Rusya’ya daha etkin caydırıcı mesaj vermek isteyen ABD, 9-11 Temmuz günlerinde NATO’nun kuruluşunun 75. yıl törenlerine de daha güçlü hazırlanmak arayışında.

Türkiye ise İsveç ile ilgili süreci ABD’den satın almak istediği 40 adet yeni F-16 savaş uçağının satışıyla “eş zamanlı” götürmek istiyor ve Biden yönetiminin bu konuda adım atmasını istiyor. Erdoğan ve Biden arasında 15 Aralık’ta yapılan telefon görüşmesinde iki süreç arasındaki bağlantının ele alındığı, ABD Başkanı’nın Türkiye’ye F-16 satışı konusundaki güçlü desteğini yinelediği basında yer almıştı.

Blinken, Türkiye ziyareti öncesi İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström’le de bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi ve ABD’nin bu ülkenin “daha da gecikmeden” ittifaka katılımına olan güçlü desteğini yineledi.

Ankara’nın beklentisi F-16 bildiriminin yapılması

Ankara’nın Washington’dan somut beklentisi, 9 Ocak’ta yasama faaliyetlerine başlayacak olan ABD Kongresi’ne Türkiye’ye F-16 satışı konusunda gerekli bildirimin yapılması ve sürecin sorunsuz olarak tamamlanması. Kongre, bildirime 15 gün içinde itiraz etmezse Amerikan yönetimi satış prosedürlerini uygulamaya başlıyor.

Ancak Kongre’deki mevcut Türkiye karşıtı atmosferin özellikle 7 Ekim sonrasında Erdoğan’ın Hamas ile ilgili “direniş örgütü” tanımlaması yapması ile daha da güçlenmiş olması Washington’u bildirimi yapma konusunda isteksiz kılıyor. İsveç ile ilgili onay olmadan bu bildirimin yapılamayacağını Ankara’ya ileten Washington’un, İsveç onayının verilmesi durumunda F-16’larla ilgili süreçte güçlü destek sağlama güvencesi verdiği belirtiliyor.

İkinci adresi Yunanistan

ABD Dışişleri Bakanı Blinken’ın İstanbul’dan sonraki durağı Girit adası oldu.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Girit Adası’nda Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetritis ile görüştü.

İki ülke dışişleri bakanları toplantısında, Yunanistan-ABD ilişkileri, iki ülke arasındaki savunma işbirliği, Ortadoğu, Gazze ve Ukrayna gibi konular ele alındı.

Başbakan Miçotakis, Blinken’ı Hanya ilindeki evinde misafir etti.

Miçotakis, Gazze’deki insani durum hakkındaki ve krizin bölgeye yayılabileceğine dair endişelerini dile getirdi.

Bölgede tek çıkış yolunun BM kararı doğrultusunda iki devletli çözüm temelinde olması gerektiğini belirten Miçotakis, Gazze’ye sürekli insani yardım gönderilmesi gereğine de vurgu yaptı.

Ukrayna, Ortadoğu ve Gazze gibi konularda Yunanistan ve ABD’nin yakın işbirliği içinde olduğuna dikkat çeken Blinken, Atina ile konuşacak çok konularının olduğunu ifade etti.

Kaynak: BBC Türkçe, Anadolu Ajansı