Danimarka’nın başkenti Kopenhag’ın Batı yakasında yaşayan eğitimci, çevirmen, yazar Orhan Doğru’nun Danca olarak “Üç halkın kökeni konusunda üç efsane” ve “Mitoloji ve edebiyat olarak Nevruz” adında son iki kitabı yayımlandı.

Üç halk efsanesi

Danimarka’da yaşayan eğitimci, çevirmen, yazar Orhan Doğru, Kürtlerin, Türklerin ve Danimarkalıların kökeni hakkında edindiği efsaneleri, destanları 50 sayfalık ”Tre sagn om tre folks oprindelse“ (Üç halkın kökeni konusunda üç efsane) adlı masalımsı Danca kitabında toplamış.

Yazar, Konya’nın küçük bir köyünde elektriğin ve televizyonun hayatına yeni yeni girmeye başladığı, sözlü edebiyatın oldukça yaygın olduğu çocukluk çağlarında dinlediği Kürt, Türk efsanelerini, destanlarını ve Danimarka’ya geldikten sonra Danimarkalılardan edindiği Danimarka halkının kökeni konusundaki efsaneleri bu kitaba sığdırmaya çalışmış.

Kitabın adından da anlaşılacağı gibi, bu üç halkın kökeni konusunda anlatılanlar sadece efsanelerden ibaret. Bu nedenle bu kitap bir tarih kitabı değil. Yazar her ne kadar bu kitabın çocuklara ve gençlere yönelik yazıldığını belirtse de, masalımsı ve eğlenceli olan bu kitap sadece çocuklara ve gençlere yönelik de değil. Ressam Arif Sevinç’in çizdiği 10 illustrasyonla da süslenmiş olan bu kitap, masal ve efsaneden hoşlanan her yaştaki insanın zevkle ve kolayca okuyabileceği güzel ve basit bir dilde yazılmış. Türkler, Kürtler, Danimarkalılar hakkında ortaya atılan efsaneleri,destanları merak edenler için okumaya değer bir kitap.

 

 

Mitoloji ve edebiyatta Nevruz

Demirci Kawa’nın zalim Dehak’a karşı direnişi

Yazar Orhan Doğru’nun diğer kitabı ise, birincisine göre daha derin ve içerikli. Nevruz’un efsaneleşmiş mitolojik hikayesi ve klasikleşmiş eski yapıtlarda Nevruz’un nasıl tema olarak işlendiğine dair bir kültürel inceleme ve araştırma olup, iki bölümden oluşuyor.

Kitabın birinci bölümünde Nevruz’un mitolojik efsanesi, yani Demirci Kawa’nın zalim Dehak’a karşı direnişi öncesine ait mitolojik hikaye anlatılıyor. Asurlu zalim hükümdar Dehak (Zuhak) MÖ 612’de Mezopotamya’da yaşadığı ileri sürülüyor.  Bu bölüm kısmen yazarın kendi kurgusu olmakla birlikte yazarın araştırma ve derleme çalışmalarından oluşuyor.

Kitabın ikinci bölümünde ise, Nevruz mitinin Avesta’da ve klasikleşmiş eski yapıtlarda nasıl tema olarak işlendiği incelenmekte. Bu bağlamda Firdevsi’nin (Şahname) eserinde  Nevruz’u tek yönlü işleyişine eleştirel bir analiz getirilmekte. Aynı zamanda (Şerefxan) Şerefname’nin eserinde Nevruz mitini anlattığı ilgili bölüm ise bu bağlamda ilk kez yazar tarafından Danca’ya çevirilirken, Şerefxan’ın ve Ehmede Xani’nin (Mem û Zîn) eserlerinde, Nevruz’u tema olarak işleyişleri sorgulanıp incelenmekte.

Kitabın kapak illüstrasyonu Almanya’da yaşayan ressam Nuh Ateş tarafından çizilmiş.

Orhan Doğru kimdir?

Danimarka’da yaşayan eğitimci, çevirmen ve yazar Orhan Doğru 1968 yılında Konya’nın Kuşça ilçesinde doğdu. 1986 yılında Danimarka’ya gelen Doğru, Danimarka’da öğretmenlik ve tercümanlık eğitimleri aldı. Danimarka’da yetkili çevirmen ve tercümanlardan biri olan Doğru’nun yaklaşık 256 sayfadan oluşan ilk Danca kitabı “Mem û Zin ve diğer Kürt destanları ve masalları” Danimarka’da Det Poetiske Bureaus Forlag Yayınevi tarafından yayınlandı.

Yazar Orhan Doğru kitapları hakkında, ”Uzun zamandır mitoloji alanında yaptığım araştırma ve incelemelerim, ruhsal ve bedensel olarak iç dünyamı ve kültür benliğimi oluşturan Kürtçe, Türkçe ve Danca dil dünyama ait kültürel içerikli iki edebi kitapla sonuçlanmış bulunmakta” diyor.