Norveç’te dün yapılan genel seçimlerinde İşçi Partisi önderliğindeki sol blok partiler seçimlerden galip çıktı. 8 yıl aradan sonra İşçi Partisi ve müttefikleri sol partiler ülkeyi yönetecek.

KOPENHAG – Norveç’te dün yapılan seçimlerde, İşçi Partisi genel başkanı Jonas Gahr Støre liderliğindeki sol blok partiler 2013’ten bu yana iktidarda olan merkez sağ hükümeti ve Başbakan Erna Solberg’i koltuğundan etti.

3 milyon 880 bin seçmenin sandık başına gittiği genel seçimlerde, sol partilerin oluşturduğu koalisyon, Norveç parlamentosu Storting’deki 169 sandalyenin 104’ünü kazandı. Merkez sağ koalisyon hükümetinin Muhafazakar Partili başbakanı Erna Solberg’in sağ merkez koalisyonu sadece 65 milletvekili çıkarabildi ve 8 yıl sonra hükümeti kaybetti.

Batı Avrupa’nın en büyük petrol üreticisi olan Norveç’i artık Jonas Gahr Støre’nin başbakanlığında İşçi Partisi ve müttefikleri Merkez Parti ve Sosyalist Sol Parti ile mutlak çoğunluğu sağlayarak yönetmesi bekleniyor.

Jonas Gahr Støre kimdir?

İşçi Partisi lideri Jonas Gahr Støre, çoğu Sosyal Demokrat gibi değil. Zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi, Paris’in en iyi kolejlerinden birinde okudu ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki prestijli Harvard Üniversitesi’nde yardımcı doçent oldu. Partinin gençlik örgütü üzerinden yola çıkmadı.

Sosyal eşitsizliklere karşı kampanya yürüten 61 yaşındaki milyoner Jonas Gahr Støre, muhafazakar rakipleri gibi, petrol ekonomisinden yumuşak ve kademeli bir çıkışı savunuyor.

Petrol üretimi duracak mı?

Yaklaşık 5. 5 milyon nüfusa sahip ülkede 160 bin kişiye istihdam sağlayan ve ülke ekonomisinin gayri safi yurt içi milli hasılasının yüzde 14’ünü oluşturan petrol sektöründeki üretimde kesintiyi gidilmesi kampanya sırasında en önemli tartışma konularının başında geldi.

Yeşiller Koalisyona katılırsa, 2025 yılına kadar petrol sanayisinin sona erdirilmesini istiyor. Bu görüş. Norveç halkının yüzde 35’i tarafından da destek görüyor.

Bunun dışında Uluslararası Enerji Ajansı, küresel ısınmanın kontrol altına alınabilmesi için petrol aramalarının durdurulmasını istiyor.

Stolberg ve Störe petrol aramalarının durdurulması konusunda vaat vermekten kaçınırken, bu liderlerin olası koalisyon ortakları kampanya sırasında bu konuda topluma önemli sözler verdi.

Sol kesimde Yeşiller dışında Sosyalist Parti de petrol üretiminin durmasını isterken, sağ kanatta Liberal Parti de yine buna destek veriyor.

Ülkede petrol üreticileri ve bu alanda lobi faaliyetleri yapanlar ise ülkenin petrol sanayisinin zaten çevreci bir yaklaşımla yönetildiğini iddia ederek, tartışmanın gereksiz olduğu görüşünü dile getiriyor.

8 yıllık iktidar sağ partileri yıpratmıştı

Ülkenin en uzun süre iktidarda kalan siyasetçisi olarak ün yapan ve liberal ekonomilere olan katı bağlılığıyla “Demir Erna” olarak anılan Solberg, Covid-19 salgını sırasında başarılı bir performans çizip, Norveç’i Avrupa‘da en az ölümün gerçekleştiği ülke konumuna getirmişti. Ancak Erna Solberg’in Şubat ayında Norveç’teki korona kısıtlamalarını, 60. doğum günü ile ilgili olarak bir dizi aile üyesini bir restorana davet ederek ve böylece seçmenlere mal olan o zamanki toplantı yasağını ihlal etmesi tepki çekmişti. Solberg ayrıca, kamu sektöründe yaptığı reformlar nedeniyle eleştirilmiş ve ekonomik eşitsizliğin arttığı suçlamasına hedef olmuştu.

Aşırı sağ gücünü korudu

Seçimlerde aşırı sağ görüşlü İlerleme Partisi’nin (Fremskridtpartiet) yüzde 12 oy alması dikkati çekti.

Kaynak: haber.dk, NRK, DR, ajanslar