🔊 Sesli dinle

İran zindanlarındaki zulmü romanıyla dünyaya duyuran Eluca Atalı, Azerbaycan ve Türk dünyası için yazmaya devam ediyor.

Meral ALTINDAL
meral@haber.dk

İsveç’te yaşayan ve 44 kitabı basılan yazar Eluca ATALI ile Kopenhag’da Azerbaycan’ın Zafer Günü bayramında tanıştık.

Atalı, İsveç’te yaşamasına rağmen Azerbaycan ve Türk dünyasıyla ilgili konularda yazmayı, fikir üretmeyi sürdürüyor.

Atalı, aynı zamanda Azerbaycan diasporasının aktif üyelerinden biri.

‘İran Zindanında’ adlı romanınız çok ilgi çekmiş, yazma süresi nasıl geçti?

EA: ”10 yıl boyunca 100’den fazla Hizbullah zindanında kalmış erkek ve kadın, aslen güney Azerbaycanlı soydaşlarımızla mail, skype ve WhatsApp aracılığıyla röportaj yaptım. Bazıları üniversiteden sınıf arkadaşım idi”.

Bu roman yayınlandıktan sonra İran’da pek popüler olmadığınızı duyduk. İran’dan veya Hizbullah’tan tepkiler geldi mi?

EA: ”Çok tehditler, hakaretler gördüm. İdamıma fetva verdiler, ancak gerçek sanatçı zamanın efendisine boyun eğmemelidir”.

Bu roman tarihi, sosyal, siyasi bakımdan İran İslam Devrimi’nin tesadüf mü yoksa zaruret mi olduğu sorularını cevaplandırıyor. Devrim ve insan anlayışlarını karşılaştıran yazar, devrimin insanlık dışı olduğunu ve insanı yediğini öne sürüyor.

İsveç’te yaşayan Eluca Atalı, eğitmen ve gazeteci-yazar olarak faaliyetlerine devam ediyor.

Eluca Atalı, Irak Türkmen Yazarlar Birliği tarafından “Kalem Ustası Ödülü”ne layık görüldü.

KIBATEK, 49 ülkenin edebiyat araştırmacıları, şairleri ve yazarlarının bir araya geldiği kurum olarak her sene farklı ülkeden edebiyat temsilcilerine verilen “Türk Dünyasına Hizmet Ödülü”nü Eluca Atalı’ya verdi.

Eluca Atalı kimdir?

Eluca Atalı (Huseynova Madina Ihtiyar Kızı), 1966’da Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Neftçala ilinin Kolgaragaşlı köyünde doğdu. “Asıf Ata Ocağı”nın haleflerindenolan Eluca Atalı, Bakü Devlet Üniversitesi Kütüphanecilik bölümünden mezun oldu. Lisans eğitiminden sonra “Azerbaycan’da Kitap Bilimi: Oluşumu, Gelişimi, Çağdaşlık Aşaması ve Perspektifleri” konulu doktora tezini yazdı.

Atalı, 12 yaşından itibaren şiir yazmaya başladı, edebiyata yeni bir tür olan “felsefi-sanatsal minyatür” akımını getirdi. Onun hem bu akımla uyumlu olan yazıları, hem de öykü, makale, mensur şiir, piyes, roman ve siyasi yazıları ülkesinde ve yurt dışında yayımlandı. Yazarın birçok yazısı, yabancı dillere çevrildi.

Dünya, hayat, insan ve çevresinde cereyan eden her olay, eserlerinin konusu oldu. Yazar, inancını benimsediği Asıf Ata’nın: “İnsan değişmezse, dünya değişmez” deyişine sadıktır. Edebiyat aracılığıyla, insanların kendilerini mükemmelleştirmeye çalışırken karşılaştıkları engelleri, kusurları ve eksiklikleri analiz eden yazar Atalı, daha çok doğadan ve çocuklardan ilham alıyor.

“İnsandan Üstün” (Bakü-2005), “Paşa Gelbinur: Onun Bibliyografyası” (Azerbaycan, Rusça, İngilizce Bakü-2005), “Attila’nın Açık Penceresi” (Rusça, Bakü-2010), “Kumdaki Serçeler” (2010-Bakü), “Milli Monolog” (Bakü-2009), “İnsandan Üstün” (Ankara-2007), “Bir Yudum Özgürlük” (2013-Bakü), “Kerküklüler – Yalnız Bırakılmış Türkler” – Siyasal Makaleler (Bakü-2014 ve 2015 İstanbul), “Özgürlük Hikâyeleri” (İstanbul-2015), “Atlara Kurşun Sıkmayın” (İstanbul-2015), “Gecikmiş Oyuncak” (Bakü-2013), “Anka Kuşu” (Bakü-2021), “Yeniden Doğuş Anka Kuşu” (İstanbul-2022) gibi kitaplarında esasen şu fikirleri savunuyor:

“Doğa ve çocuklar bana konu olmaktan hiç yorulmuyorlar. Onlar hakkında yazıyorum, çünkü benimle birlikte düşmelerini istemiyorum”. Eserlerinden, “Anadilde Olmayan Bir Özgürlük Şarkısı”, “Heykeller Neden Konuşmuyor? ” ABD’de, “Kendin Gel”, “Gecikmiş Oyuncak” Özbekçe, “Hocalı’da Tigranizm” Azerbaycan dilinde ve Türkçe, “Kan Gölünde Ay” Karakalpakça, “Hoş Geldin, Ayrılık” Bengalce, “Hilal Taktiği”, “Çiçek açan atkı” Türkçe yayımlandı.

Eluca Atalı, doğanın insanlaştırılması fikrini kanıtlayan çocuklar için çok sayıda kitap yazdı. Humeyni ve Humeyniciliğin iç yüzünü ortaya koyan “İran Hizbullah Hapishanesinde” adlı 4 kitaptan oluşan romanı (Bakı-2023), “Uzun seferin qeribe sonluğu”, “Oduncunun masalı”, “Anka kuşu sonsuzluk arayışında”, “Devrimin travması”, “Hayatı tabutda arayanlar” kitapları İstanbul’da yayımlandı.

Atalı, II. Karabağ savaşını konu alan “Nenemin Dronu”, “Tarihin Saklı Korkusu”, “Özgürlük ve İstibdat Konusunun Felsefi Psikolojik Açılımı”, “Devekuşu Çiftliğinde” gibi kitapların da yazarıdır.