Danimarka’da Sosyal Demokrat azınlık hükümetinin başbakanı Mette Frederiksen, 1 Kasım’da erken seçime gitme kararı aldı. Hükümet, sağ ve sol blok partilerden oluşan geniş tabanlı yeni bir hükümet kurulmasından yana.

HABER.dk

Danimarka’nın Sosyal Demokrat Partili başbakanı Mette Frederiksen, seçimlere 7 ay kala erken seçim kararı aldı ve 2023 yılının Haziran ayında yapılması gereken genel seçimlerin 1 Kasım Salı günü yapılacağını açıkladı. Frederiksen, erken seçim kararını Kraliçe 2. Margrethe’ye bildirdiğini söyledi.

Başbakanlık konutu Marienborg’da Çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında 1 Kasım’da erken seçime gidileceğini açıklayan Başbakan Mette Frederiksen sağ ve sol blok partilerden oluşan geniş tabanlı yeni bir hükümet kurulmasını arzuladıklarını söyledi.

Yeni bir hükümet biçiminin denenmesinin zamanının geldiğini belirten Başbakan Frederiksen, ”uzlaşmaya ve işbirliği yapmaya hazırız. Siyasi yelpazenin her iki tarafında yeralan partilerin katılımıyla geniş tabanlı yeni bir hükümet arzu ediyoruz” dedi.

Ancak, sağ blok partilerin başbakan adayları Liberal Parti Venstre’li Jacob Elleman-Jensen ve Muhafazakar Halk Parti lideri Sören Pape Poulsen, başbakan Frederiksen’in önerisini geri çevirdi ve sağ partilerden oluşan yeni bir burjuva iktidarı arzuladıklarını bildirdi.

Hükümete dışarıdan destek veren sol partiler de, Frederiksen’in erken seçim kararı alırken, sağ bloktaki partileri geniş tabanlı bir hükümette yeralmaya çağırmasına karşı çıktı.

17 milyon vizonun itlafı hükümeti erken seçime zorladı

Başbakan Mette Frederiksen’in erken seçim kararı almasının nedeni ise, iktidara dışarıdan destek veren Sosyal Liberal Parti’nin vizon komisyonunun hazırladığı rapordan yola çıkarak hükümetin vizon çiftliklerini pandemi nedeniyle kapatmasında haksız bulması ve erken seçime zorlaması yatıyor. Parti yaz öncesi, hükümetin erken seçim kararı almaması durumunda hükümete verdiği desteği keseceğini ve hükümeti düşüreceğini açıklamıştı.

Danimarka’daki bazı çiftliklerde 4 Kasım 2020’de vizonlarda Kovid-19’un görülmesi üzerine, hükümet hastalığın yayılmasını engellemek için 17 milyon hayvanın itlaf edilmesine karar vermişti. Bu kararın yasal zeminin olmadığının ortaya çıkması Tarım Bakanı Mogens Jensen’i iki hafta sonra istifa etmeye zorlamıştı.

Konuyla ilgili kurulan vizon komisyonu, Başbakan Frederiksen’in vizonların öldürülmesi kararını duyururken açıkladığı gerekçelerin “son derece yanıltıcı” olduğuna ve yasaların çiğnendiğine hükmetmişti.

Komisyonun kararı üzerine sağ bloktaki muhalefet partileri, Sosyal Demokrat azınlık hükümetinin istifa edip erken seçim tarihi belirlemesini istemişti.

Danimarka’da genel seçimler daha önce 5 Haziran 2019 yılında yapıldı. Başbakan Mette Frederiksen ve partisi Sosyal Demokratlar, diğer sol partilerin de dışarıdan desteğini alarak liberal sağ parti Venstre’den yönetimi devralarak sosyal demokrat azınlık hükümetini kurmuştu.

1 Kasım’da yapılacak milletvekili seçimlerine eski başbakan Lars Lökke Rasmussen’in liberal sağ parti Venstre’den ayrılarak yeni kurduğu Ilımlılar partisi, yine aynı partiden ayrılan Inger Stöjberg’in kurduğu Danimarka Demokratları ve Pakistan asıllı Danimarkalı milletvekili Sikandar Siddique’nin kurduğu Özgür Yeşiller partisi ile birlikte 14 parti katılıyor.

Başkent Kopenhag’dan Türkiye kökenli iki milletvekili adayı

Edinilen bilgilere göre, seçimlerde başkent Kopenhag’dan iki Türkiye kökenli aday da milletvekili seçilebilmek için yarışacak.

Yıldız Akdoğan Sosyal Demokrat Parti’den aday olurken, Elif Demir Gökçe de Hristiyan Demokratlar’dan adaylığını koydu.  

Danimarka’da 5 Haziran’da yapılan genel seçimlerden, Sosyal Demokrat Parti’nin başı çektiği, Sosyal Liberal Parti (Radikale Venstre), Sosyalist Halk Partisi ve Birlik Listesi’nden (Enhedslisten, Kızıl-Yeşiller) oluşan sol blok zaferle çıkmıştı.

179 sandalyeli parlamentoda, sol blok 91 milletvekili çıkartırken sağ blok ise 75 sandalye kazanmıştı.

Ülke genelinde 175 milletvekili seçilirken, Danimarka Krallığı’na bağlı Faroe Adaları ile Grönland da parlamentoya ikişer temsilci gönderiyor.