Danimarkalı kimyager Morten Meldal ve Amerikalı kimyagerler Carolyn R. Bertozzi ve K. Barry, “click kimyasının ve bioortogonal kimyanın geliÅŸiminden” ötürü ödüle layık görüldü.

2022 Nobel Kimya Ödülü’nü biri kadın Amerikalı ve Danimarkalı kimyagerler Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal ve K. Barry Sharpless kazandı.

Ä°sveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısında, Bertozzi, Meldal ve Sharpless’in, “click kimyasının ve bioortogonal kimyanın geliÅŸiminden” ötürü ödüle layık görüldüğü belirtildi.

“Click kimyasının ve bioortogonal kimyanın”, kimya bilimini yeni bir iÅŸlevselcilik çağına taşıdığına iÅŸaret edildi.

Bertozzi’nin bioortogonal reaksiyonlarının, hücrenin olaÄŸan kimyasını bozmadan meydana geldiÄŸine, bu reaksiyonların, diÄŸer birçok uygulamanın yanı sıra daha hedefe odaklı kanser tedavilerine katkı saÄŸladığına dikkat çekildi.

Sharpless ve Meldal’ın da kimyanın iÅŸlevsel bir formu olan “click kimyasının” temelini attıkları belirtildi.

2021’de ödül “asimetrik organokataliz” çalışmalarına verilmiÅŸti

2021’de Nobel Kimya Ödülü’nü Alman kimyager Benjamin List ve Ä°skoç asıllı Amerikalı kimyager David W.C. MacMillan kazanmıştı.

List ve MacMillan, molekül inÅŸasında yeni ve mahir bir araç olan “organokatalizi” geliÅŸtirmelerinden ötürü ödüle layık görülmüştü.

Ä°ki bilim insanının geliÅŸtirdiÄŸi bu aracın, farmasötik araÅŸtırmalarında büyük etki yarattığına ve kimyayı daha “çevre dostu” hale getirdiÄŸine iÅŸaret edilmiÅŸti.

Ödül, 2020’de “DNA zincirlerini kesmeye ve yeniden birleÅŸtirmeye olanak saÄŸlayan ‘CRISPR/Cas9’ sisteminin geliÅŸtirilmesine katkılarından ötürü” Fransız mikrobiyolog Emmanuelle Charpentier ile Amerikalı biyokimyacı Jennifer A. Doudna’ya verilmiÅŸti.

2020 Nobel Kimya Ödülü, kadın adaylar arasında paylaşılan ilk örnek olmuÅŸtu. Ödüle Charpentier ve Doudna’dan önce 5 kadın layık görülmüştü.

Marie Curie 1911’de, kızı Irene Joliot-Curie 1935’te, Dorothy Crowfoot Hodgkin 1964’te, Ada Yonath 2009’da ve Frances H. Arnold 2018’de ödülü kazanmıştı.

1901’den bu yana her yıl kimya alanında insanlığa önemli katkı sunan kiÅŸilere verilen Nobel Kimya Ödülü’nü 2015’te Türk bilim insanı Aziz Sancar kazanmıştı.

Sancar, “Nobel Ã–dülü kazanan ilk Türk bilim insanı” olmuÅŸtu.

AA