🔊 Sesli dinle

DANİMARKA-TÜRK ŞİİR AKŞAMI BÜYÜK İLGİ GÖRDÜ

Tüm dünyada savaşlar ve çatışmalarla umutların neredeyse tükenme noktasına geldiği bir dönemde, başkent Kopenhag’da umutları yeşertmek için Türkçe ve Danca şiirlerin okunduğu, türkülerin söylendiği coşkulu geleneksel Danimarka-Türk şiir akşamına şiirseverler büyük ilgi gösterdi.

Meral ALTINDAL
meral@haber.dk

Danimarka’da 30 yıldır geleneksel hale gelen ve pandemi dönemi hariç her yıl tekrarlanan Danimarka-Türk şiir akşamının bir yenisi Kopenhag’ın Sydhavn bölgesindeki Karens Minde Kültür Merkezi’nde Perşembe akşamı gerçekleşti.

Şiir akşamına Danimarkalı şairler; Niels Hav, Pia Tafdrup, Sten Kaalö, Salim Abdali, Lars Thorkild Björn ve yazar-çevirmen Hüseyin Duygu katıldı. Etkinliğe, rahatsızlığı ve hava koşulları nedeniyle yaşadığı Bornholm adasından katılamayan Peter Poulsen’in bir şiiri ise Poulsen’in yakın dostu Torben tarafından okundu.

Salonun tıklık tıklım dolduğu şiir etkinliğine katılanlar arasında T.C Kopenhag Büyükelçisi Hakan Tekin, Kültür ve Turizm Müşaviri Derya Şerbetçi Acar, Kopenhag eski Emniyet Müşaviri ve yazar-şair Feyzullah Arslan ve sanat dünyasının Danimarka’nın tanınmış simaları da vardı.

Kopenhag’da yaşayan müzisyen Fuat Talay da bağlaması ve gitarı eşliğinde seslendirdiği türkülerle geceye ayrı bir renk kattı. Talay’ın İsveçce seslendirdiği İsveç halk şarkısı ve Sabahattin Ali’nin şiirinden Zülfü Livaneli’nin derlediği Leylim ley türküsüne salondaki şiirseverler eşlik etti.

Türkiye’de müzik öğretmenliği eğitimi alan ve değişik müzik gruplarıyla müzik çalışmaları yapan Talay, 90’lı yılların sonlarında İsveç’e geldi ve müzik çalışmalarını İsveç’te de devam ettirdi. Daha sonraki yıllarda Danimarka’ya yerleşen Talay, Türkiye’de başladığı müzik öğretmenliği eğitimini Kopenhag’da tamamlayarak müzik ve bağlama öğretmenliği yapmaya başladı. Fuat Talay “Efkar – Back to Anatolian”, “Sofisticated”, “Sofisticated”in ikinci albümü ve son olarak da “İz” adlı albümünü çıkardı.

Hüseyin Duygu ve Niels Hav’ın girişimi, Enghave Yerel Yönetiminin desteği, Karens Minde Kültür Merkezi, Sydhavns Kütüphanesi, Danturk.com ve Haber.dk online gazetelerinin işbirliği ile gerçekleşen şiir akşamı bu yıl 31. sini gerçekleştirdi.

Etkinlikte 30 yıllık şiir etkinliklerine konuk olan ve şu an aramızda olmayan şairler; Kemal Özer, Murat Alpar, Henrik Nordbrandt, Klaus Bovbjerg, Erik Stinus ve daha bir çok şair anıldı.

Şiir etkinliğinde yeni kuşak şairlere de yer verildi. Danimarka’da yaşayan Sevim Demirci’nin ‘Soğuk Yürekler’ adlı şiiri kısaltılmış haliyle Hüseyin Duygu tarafından okundu. Duygu ayrıca, Cemal Süreyya’nın ‘Sen olmadan gitmiyor’ şiirini okudu.

Etkinliğin açışını yapan Hüseyin Duygu konuşmasında, umutların yitirilmeye başlandığı bir dünyada, şiir ve müzikle umudu yakalamaya çalıştıklarını söyledi.

Duygu konuşmasında şunları dedi:
“Aslında her şey kötüye gitmiyor. Hastalık ve ölüm rakamları azalıyor. Teknolojinin gelişmesiyle bazı sorunların çözümü hızlandı. Fakat dünyada nüfus artıp, kaynaklar azalıyor. Demokrasi ve onun işleyişi ile ilgili çok kötü bir zamandan geçiyoruz. Savaşları, iklimi ve küresel ısınmayı göz önünde bulundurursak, çok daha zor ekonomik koşulların bizi beklediği bir dünya söz konusu. Umutsuz değiliz ama durum ciddi. Yaşananlar, dünyanın her gün kötüye gittiğini hissettiriyor. Umudumuzu kaybetmeden yaşamaya devam etmeliyiz. Bizim de şiirle, şarkıyla yapmaya çalıştığımız bu. Bir yerden umudu yakalamalıyız”.

Etkinlikte, Danimarkalı şairler kendilerine ayrılan 10’ar dakikalık sürede son şiirlerinden örnekler sunarken, şairlerin Türkçe’ye çevrilen şiirleri Hüseyin Duygu tarafından okundu.

Irak asıllı Danimarkalı şair Selim Abdali, İstanbul üzerine yazdığı bir şiiri ile yazdığı son şiirlerden seçmeler okudu. Uluslararası tanınan bir fizikçi olan, Çin’den ABD’ye kadar bir çok ülke üniversitesinde fizik üzerine dersler verip, araştırmalar yapan Abdali, çevirmen yönüyle de tanınan bir şair. Danimarkalı ve Arap şairlerin şiirlerinden oluşan bir antoloji kitabının yazarı da olan Abdali, dünyaca ünlü Arap ozan Adonis’i Danimarka diline de kazandıran bir ozan.

Şair ve oyuncu Sten Kaalö, Nazım Hikmet’in bir şiirinden esinlenerek yazdığı ‘Sevgili Arkadaşım’ adlı bir şiiriyle, çok beğenilen  ‘Nereli olduğumuz önemli mi?’ adlı bir şiirinin yanı sıra son kitabından bazı şiirleri  dinleyicilerle paylaştı. Aynı zamanda papaz da olan Kalöö’nün eserlerinde Danimarkalı filozoflar Grundvigt ve Christen Kold’dan etkilendiğini görüyoruz. Kaalö’nün bazı şiirleri halk okullarında sabahları okutulan şarkı kitaplarında yeralıyor.

Danimarkalı filozof, din bilgini, öğretmen, tarihçi ve şair ve ülkede halk okullarının babası olarak bilinen Christen Kold da, Grundvigt gibi bugünkü Danimarka toplumunun oluşmasına damga vurmuş önemli bir eğitimcidir.

Danimarkalı kadın şair Pia Tafdrup da son kitaplarından derlediği şiirlerini okudu. Kitapları, aralarında Türkçe’nin de olduğu 30’un üstünde dile çevrilen Pia Tafdrup, sayısız edebiyat ödülünün de sahibi. Tafdrup’un bazı şiirleri üç yıl önce kaybettiğimiz çevirmen, şair-yazar Murat Alpar’ın çevirisiyle Türkçe’ye kazandırıldı.

Etkinlikte bir konuşma yapmak için sahneye davet edilen, Türkiye uzmanı da diyebileceğimiz Lars Thorkild Björn, şair Kemal Özer’in ‘Bakmak ve Görmek’ şiirinden etkinlenerek yazdığı konuşmasını okudu ve Türkiye izlenimlerini anlattı.

1961 yılında ilk kez Türkiye’ye turist rehberi olarak gelen Björn, Türkiye’ye bir çok kez sosyal ve kültürel amaçlı geziler düzenledi. Hüseyin Duygu ile 1997 yılında tanışan ve birlikte Türkiye’ye ziyaretler gerçekleştiren Björn aynı zamanda bir Christen Kold ve Grundvigt uzmanı.

Danimarka-Türk şiir akşamlarının gerçekleşmesinde Hüseyin Duygu’ya başlangıçtan bu güne kadar destek veren bir diğer ve önemli şair Niels Hav da, umut ve aşk konulu şiirlerinden örnekler sundu.

Niels Hav sahnede şiirlerini okumaya başlamadan önce yaptığı kısa bir konuşmada, “burada Türkçe bilmeyen tek Türk ben olmalıyım. Ama gelecek yıl Hüseyin Danca, ben Türkçe konuşacağız bu sahnede” espirisini yaptı. Duygu da, Niels Hav benim Danimarka’daki abimdir, ama bana abilik yapmak zordur” espirisiyle yanıt verdi ve sarılarak Niels Hav’a teşekkür etti.

Niels Hav, günümüz Danimarka edebiyatında yeralan ve kitapları onlarca dile çevrilen önemli bir şair ve yazardır. Kopenhag’da yaşayan en güçlü şairlerden biri olarak tanınan yazarın ‘Biz Buradayız’ isimli kitabı birçok ülkede ses getirdi. Danimarka Sanat Konseyi Şiir Ödülü olmak üzere daha, birçok ödüle de değer görülen Niels Hav’ın 2013 yılında Komşu Yayınları tarafından Türkçe olarak “Kopenhag Kadınları” adlı kitabı çıktı. Yazarın toplam 6 şiir kitabı ve üç öykü kitabı bulunmaktadır.

Gazetemiz yazarlarından da olan Hüseyin Duygu, Danimarka – Türkiye kültürel değişim ilişkilerinde önemli rol oynadı, otuz yıldan fazla bir süredir edebiyat akşamları düzenledi ve Danimarka ve Türk edebiyatı hakkında kitap ve makaleler yazdı. Bir çok Danimarkalı ozanın şiirlerini Türkçe’ye de çeviren Duygu, ayrıca her iki ülkeden de zengin şiir seçkileri içeren antolojileri tercüme etti ve yayınladı.

Şiir akşamı, etkinlikten bir gün sonra doğum günü olan Hüseyin Duygu için tüm katılımcılar ve şiirseverlerin ayakta söylediği doğum günü şarkısı ile sona erdi.