🔊 Sesli dinle

Hüseyin DUYGU
huseyin.duygu@haber.dk

Yazar kimdir? Birkaç kitap yazsam da ben kendimi okuyucu olarak tanımlıyorum. Bir okuyucu olarak okuduklarımdan öğrendiklerim şöyle:

Mutlu sona ya da ölüme giden yolları hangi taşlar döşer?

Gerçeğin ateşi okuyucuyu ne kadar hırpalar?

Neden kitapta kahramana acımasız davranılır? Yazar, nerede onu koruyup kollamaya girişir?

Kahramanı hangi serüvenler içine atar.

Yazar kimdir? Yarattığı kahramanı nasıl bulur? Nasıl ete kemiğe büründürür? gibi soruları bir kitabı okurken düşünmeden edemem!

Geniş etki yaratan ve herkesin aklında özel bir şeyler olan başlıklar dikkatimi çeker. Edebi kalitesi yüksek yazarlarla iş birliği yapmak ve her bir kitabı, dönemin edebi eğilimlerini, ilgili konularını ve güncel temalarını göz önünde bulundurarak okur şahin gözüyle özenle seçer okuyacağı kitapları. İyi kitaplar okuyucuya meydan okumaya ve statükoya karşı mücadeleye girişmeye cesaret etmeli. Geleceğin seslerini vermeli kitaplar!

​iddialı bir yazar ve edebiyatın ve okumanın toplumu ve biz insanları çağdaş dünyada sorgulayan ve gelişen bireyler olmamıza yardımcı olmalı.

Örneğin bir roman çocuk ve gençlerin hayatlarını, ilişkilerini ve olanaklarını, hatta  herkesin her şeyi görebilmesi için perdeyi acımasızca bir kenara çekmeli.

Roman, hayatın yeniden inşa etme mücadelesini anlatmalı. Mağdurun hassasiyetini ve mücadelesini göstermeli ve eğitim ve sağlık sisteminin toplumun henüz görmeyi öğrenmediği yaralarla yüzleşme konusundaki yetersizliğine keskin bir şekilde işaret etmeli.

Şiddet içeren istismarın zamanla nasıl dondurucu bir utanç ve endişe cehennemine dönüştüğünü anlatmalı bir yazar.

İyi edebiyatı neyin oluşturduğuna ilişkin “nesnel” kriterler de özneldir. Kitap, dilin okuma deneyimine katkıda bulunacağı ya da en azından okuyucu için zor olmayacağı şekilde yazılmalıdır.

Bir kitabı iyi yapan şey nedir?

İyi bir dille yazılmalı, kitap çerçevesinde aksiyon gerçekçi olmalı ve başka bir dile çevrilen bir kitabın da elbette işini ciddiye alan bir çevirmeni olmalı.

Gelecek vadeden yazarların kitaplarının yayınlanmasının çok güzel bir şey olduğunu vurgulamak isterim. Bir kitaba ne kadar emek harcandığını biliyorum. Ayrıca piyasada çok sayıda iyi kitap olduğuna ve bunun büyük ölçüde doğru okuyucuları bulmakla ilgili olduğuna inanıyorum. Ancak, tüm kitaplara en yüksek puanı vereceğim anlamına gelmiyor. Hikayeleri altı kritere göre derecelendirdiğim bir inceleme şablonu oluşturdum.

Dil:

Okuyucunun kendi hayal gücünü kullanmasına da yer bırakan, sade ve canlı bir dil tercih ediyorum.

Karakter:

Güçlü kişiliklere sahip karakterler inandırıcı mı? Hikâyenin amacını yerine getiriyorlar mı? diye sorgularım.

Tasarı:

Olay örgüsü, birlikte iyi oynayan ve hikayeyi ileriye taşıyan farklı hikayelerle nüanslanmış mı? diye bakarım.

Sınırsız düş gücü:

Evren inandırıcı ve iyi tasarlanmış mı? Hikaye orijinal ve eksiksiz mi? Bu noktalara da bakarım.

Gereklilik:

Hikâyenin söyleyecek önemli bir şeyi var mı? Anlatı okuyucunun ne yapmasını istediğinin ve neden istediğinin farkında mı? Ya da yazar laf salatası mı yapıyor diye düşünürüm.

Ortam:

Hikaye beni ürpertmeyi ya da beni heyecanlandırmayı başarıyor mu?

İyi bir kitap bende daha çok okumayı özendiriyor. Başka hayatlarla kendi yaşamımı karşılaştırma olanağı sağlıyor. Kendi sığlığımı ve seviyemi anlamama katkı sağlıyor.