🔊 Sesli dinle

Kuzeyin kadim halkı, benzersiz kültürü ve doğayla iç içe yaşamından ilhamla gerçekleşen bir keşif

Tülay Çetinkaya Saraçoğlu,
tulay@haber.dk

Fotoğraflar: Tülay Çetinkaya Saraçoğlu

Bir gün evde televizyon açıkken başka bir işle meşguldüm. Ekranda Samilerle ilgili bir program yayınlanıyordu. Onların kendi dillerinde konuşmalarını ve mutfak kültürlerini izlerken nedenini bilmediğim bir şekilde bu görüntüler bana tanıdık ve çok sıcak geldi. İçimde bir heyecan yükseldi. O an kendi kendime, “Bir gün bu insanların yaşadığı topraklara gitmeli, onlarla aynı havayı solumalı, aynı sofrayı paylaşmalıyım,” diye düşündüm.

Bu düşünce içime öylesine işledi ki, sonunda hayalimi gerçeğe dönüştürmeye karar verdim. Nisan 2022’de Sami topraklarına doğru bir yolculuğa çıktım. Orada gördüklerimi, öğrendiklerimi ve hissettiklerimi sizinle paylaşmak için kaleme aldım.

Bu yazı, bu eşsiz kültürü ve benim bu kültürle olan yolculuğumu anlatıyor.

Laponya Sami’leri, Kuzey Avrupa’da, Norveç, İsveç, Finlandiya ve Rusya’nın Kola Yarımadası’nda yaşayan yerli bir halktır. Sami’ler, kültürel ve dilsel açıdan özgün bir grup olup, tarih boyunca bölgede sürdürülebilir yaşam biçimleri geliştirmişlerdir. Geleneksel olarak ren geyiği yetiştiriciliği, balıkçılık ve avcılık gibi faaliyetlerle uğraşan Sami’ler, modern zamanlarda da bu geleneklerini sürdürmeye çalışmaktadırlar.

Tarih ve köken

Sami’lerin kökeni, MÖ 10.000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Tarih boyunca, Sami’ler kendi kültürlerini ve dillerini koruyarak, bölgenin zorlu iklim koşullarında hayatta kalmayı başarmışlardır. Sami dili, Ural Dil Ailesi’ne ait olup, birçok farklı lehçesi bulunmaktadır. Bu lehçeler, Sami’lerin yaşadığı coğrafi bölgelerle paralellik gösterir.

Kültürel özellikler

Sami kültürü, doğayla iç içe olan bir yaşam tarzını yansıtır. Ren geyiği yetiştiriciliği, Sami’lerin ekonomik ve sosyal hayatında merkezi bir rol oynamaktadır. Geleneksel Sami kıyafetleri, özellikle soğuk iklimlere uygun olarak tasarlanmış olup, renkli ve dikkat çekicidir. Ayrıca, Sami halk müziği ve yoik adı verilen geleneksel şarkılar, kültürel kimliklerinin önemli bir parçasını oluşturur.

Ekonomik hayat

Ren geyiği yetiştiriciliği, Sami’ler için hayati bir ekonomik faaliyettir. Bu faaliyet, sadece bir geçim kaynağı değil, aynı zamanda kültürel bir simgedir. Modern ekonomik zorluklara rağmen, Sami’ler geleneksel yöntemlerini koruyarak, sürdürülebilir bir ekonomi yaratmaya çalışmaktadırlar. Balıkçılık ve turizm de Sami ekonomisinde önemli yer tutmaktadır.

Sosyal ve politik durum

Sami’ler, yaşadıkları ülkelerde çeşitli haklar ve tanınma mücadeleleri vermişlerdir. Her dört ülke de Sami’lerin kültürel haklarını tanımakla birlikte, uygulamada sorunlar yaşanmaktadır. Sami Parlamentosu gibi kuruluşlar, Sami’lerin politik temsilini artırmak ve haklarını korumak amacıyla faaliyet göstermektedir.

Çevresel ve iklimsel zorluklar

Laponya’nın sert iklim koşulları, Sami’lerin yaşamını zorlaştırmaktadır. İklim değişikliği, Sami’lerin geleneksel yaşam biçimlerini tehdit etmektedir. Artan sıcaklıklar, ren geyiği sürülerinin otlaklarını ve göç yollarını olumsuz etkilemektedir. Bu durum, Sami’lerin hem ekonomik hem de kültürel sürdürülebilirliğini tehlikeye sokmaktadır.

Modern dönemde Sami’ler

Günümüzde Sami’ler, modern yaşamın getirdiği zorluklarla başa çıkarken, kültürel kimliklerini koruma çabası içindedirler. Eğitim, medya ve politika gibi alanlarda, Sami’lerin seslerini duyurma çabaları devam etmektedir. Sami dili ve kültürü, çeşitli projeler ve organizasyonlar aracılığıyla yaşatılmaya çalışılmaktadır.

Laponya Sami’leri, zengin bir kültürel mirasa sahip olup, tarih boyunca zor koşullar altında varlıklarını sürdürmüşlerdir. Modern dünyada, hem kültürel kimliklerini koruma hem de ekonomik zorluklarla başa çıkma mücadelesi vermektedirler. Sami’lerin bu mücadelesi, onların direncini ve adaptasyon yeteneklerini ortaya koymaktadır. Sami’lerin yaşam biçimleri ve kültürleri, sadece kendileri için değil, dünya genelinde yerli halkların hakları ve sürdürülebilir yaşam pratikleri için de önemli bir örnek teşkil etmektedir.

Kiruna Buz Oteli

Kiruna, İsveç’teki Buz Otel, benzersiz mimarisi ve geçici güzelliğiyle tanınan ikonik bir destinasyondur. Jukkasjärvi’de bulunan Buz Otel, dünyanın ilk ve en büyük buz ve kardan yapılmış oteli olup, 1989’dan beri her yıl yeniden inşa edilmektedir.

İnşaat ve tasarım

Her kış, Buz Otel, yakındaki Torne Nehri’nin donmuş sularından yeniden inşa edilir. Dünyanın dört bir yanından sanatçılar, otelin süitlerini tasarlamak ve oymak için davet edilir, bu sayede her oda eşsiz bir sanat eseri olur.

İnşaat genellikle Kasım ayında başlar ve otel Aralık ayı boyunca kademeli olarak açılır. Nisan ayına gelindiğinde, sıcaklıklar yükseldikçe otel erir ve nehre geri döner, bu da varoluşunun döngüsel doğasını simgeler [oai_citation:1,Stay in the new rendition of the original ice hotel | ICEHOTEL](https://www.icehotel.com/icehotel-original)  [oai_citation:2,Icehotel (Jukkasjärvi) – Wikipedia](https://en.wikipedia.org/wiki/Icehotel_(Jukkasj%C3%A4rvi)) .

Konaklama seçenekleri

Buz Otel çeşitli konaklama seçenekleri sunar:

– *Buz Odalar:* Buz dekor ve ren geyiği derileriyle kaplanmış buz yatakların bulunduğu standart odalar.

– *Sanat Süitleri:* Uluslararası sanatçılar tarafından tasarlanan ve oyulan tematik süitler, her biri benzersizdir ve her yıl ilk kez kullanılabilir.

– *Delüks Süitler:* Özel banyolar ve daha sıcak uyku koşulları sunan lüks süitler.

Daha sıcak bir konaklamayı tercih edenler için otel, geleneksel sıcak odalar ve kulübeler de sunar

[oai_citation:3,The MAGICAL Ice Hotel In Kiruna Sweden: An In-Depth Review & Guide! (2024)](https://theflainstravel.com/ice-hotel-kiruna/) [oai_citation:4,Icehotel, Jukkasjärvi – Updated 2024 Prices](https://www.booking.com/hotel/se/icehotel.html) .

Aktiviteler ve imkanlar

Buz Otel’deki misafirler çeşitli aktivitelerden yararlanabilir:

– *Kuzey Işıkları Turları:* Aurora borealis’i görmek için rehberli turlar.

– *Buz Oymacılığı Dersleri:* Misafirlerin kendi buz heykellerini oymayı öğrenebileceği atölyeler.

– *Kar Motoru ve Köpek Kızağı:* Arktik vahşi doğasında maceralar.

– *Buz Balıkçılığı:* Geleneksel bir İsveç deneyimi [oai_citation:5,Icehotel (Jukkasjärvi) – Wikipedia](https://en.wikipedia.org/wiki/Icehotel_(Jukkasj%C3%A4rvi)) [oai_citation:6,The MAGICAL Ice Hotel In Kiruna Sweden: An In-Depth Review & Guide! (2024)](https://theflainstravel.com/ice-hotel-kiruna/).

Yemek ve içecekler

Otelde, içeceklerin buzdan yapılmış bardaklarda sunulduğu bir Icebar ve yerel malzemelerle hazırlanmış gurme yemekler sunan bir restoran bulunmaktadır. Günlük servis edilen kahvaltı, çeşitliliği ve kalitesi ile övgü almaktadır [oai_citation:7,Stay in the new rendition of the original ice hotel | ICEHOTEL](https://www.icehotel.com/icehotel-original) [oai_citation:8,Icehotel, Jukkasjärvi – Updated 2024 Prices](https://www.booking.com/hotel/se/icehotel.html).

Pratik bilgiler

Buz Otel, Aralık’tan Nisan’a kadar mevsimsel olarak f

aaliyet gösterir, ancak Icehotel 365 adındaki bir bölüm, güneş enerjisiyle çalışan soğutma teknolojisi sayesinde yıl boyunca açıktır. Gündüz ziyaretçileri, otelin buz kreasyonlarını gezebilir ve giriş biletleri otelde mevcuttur [oai_citation:9,Stay in the new rendition of the original ice hotel | ICEHOTEL](https://www.icehotel.com/icehotel-original) [oai_citation:10,The MAGICAL Ice Hotel In Kiruna Sweden: An In-Depth Review & Guide! (2024)](https://theflainstravel.com/ice-hotel-kiruna/).

Özetle, Kiruna’daki Buz Otel, sanat, doğa ve Arktik macerasını buzun güzelliği ve geçiciliği ile kutlayan benzersiz ve unutulmaz bir deneyim sundu.