🔊 Sesli dinle

2022 Nobel Edebiyat Ödülü’nü, Fransız yazar Annie Ernaux kazandı.

Ä°sveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısında, ödülün, “kiÅŸisel hafızanın köklerini, yabancılaÅŸmalarını ve kolektif kısıtlamalarını ortaya çıkarmadaki cesareti ve klinik duyarlılığı için” Fransız yazar Annie Ernaux’e verildiÄŸi açıklandı.

Ernaux’un, yazılarında cinsiyet, dil ve sınıf açısından güçlü eÅŸitsizliklerin damgasını vurduÄŸu bir yaÅŸamı tutarlı bir ÅŸekilde ve farklı açılardan incelediÄŸi, yazarlığa giden yolunun uzun ve zorlu olduÄŸu belirtildi.

Annie Ernaux hakkında

Annie Ernaux 1940’ta doÄŸdu ve ailesinin bir bakkal ve kafeye sahip olduÄŸu Normandiya’daki küçük Yvetot kasabasında büyüdü.

“Yoksul ama hırslı” bir çocukluk geçiren Ernaux, yazılarında, cinsiyet, dil ve sınıf açısından güçlü eÅŸitsizliklerin damgasını vurduÄŸu bir yaÅŸamı tutarlı bir ÅŸekilde ve farklı açılardan inceledi.

“Kurgu perdesini yırtma hırsı” Ernaux’u geçmiÅŸin metodik bir yeniden inÅŸasına deÄŸil, aynı zamanda tamamen dış olayları kaydeden bir günlük formunda “ham” bir nesir yazma giriÅŸimine de götürdü.

Yazmanın politik bir eylem olduÄŸunu ve toplumsal eÅŸitsizliÄŸe insanların gözlerini açtığını söyleyen Ernaux, bu amaçla dili, hayal gücünün perdelerini yırtmak için kendi deyimiyle bir “bıçak” olarak kullandı.

Ernaux’a uluslararası bir ün ve bir sürü takipçi ve edebi öğrenci kazandıran en iddialı eseri, Les annees (The Years) oldu. Bu eseri, “ilk kolektif otobiyografi” olarak anıldı.

Yazının özgürleÅŸtirici gücüne inanan Annie Ernaux’un çalışmaları, utanç, aÅŸağılanma, kıskançlık veya kim olduÄŸunuzu görememe gibi sınıf deneyiminin ıstırabını açığa vuruyor.

Ödülü 2021’de Zanzibar kökenli romancı Abdulrazak Gurnah kazanmıştı

2021’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü Afrika kıtasının doÄŸusunda Tanzanya’ya baÄŸlı iki adadan oluÅŸan ve özerk yönetilen Zanzibar’da doÄŸan romancı Abdulrazak Gurnah kazanmıştı.

Gurnah, “kültürler ve kıtalar arasındaki uçurumda sömürgeciliÄŸin etkilerine, yanı sıra mültecilerin kaderine kesin ve merhametli ÅŸekilde nüfuz etmesi” nedeniyle ödüle layık görülmüştü.

Nobel Edebiyat Ödülü

Nobel Edebiyat Ödülü, 1901-2021 yıllarında 114 kez verildi. Toplam 118 kiÅŸiye layık görülen ödüllerden 4’ü, 2’ÅŸer yazar arasında paylaÅŸtırıldı.

Nobel Edebiyat Ödülü şimdiye kadar 30 kez İngilizce, 15 kez Fransızca, 14 kez Almanca ve 11 kez de İspanyolca yazan yazarlara verildi.

Bu dilleri, 7 ödülle Ä°sveççe, 6’ÅŸar ödülle Ä°talyanca ve Rusça, 5 ödülle Lehçe, 3’er ödülle de Norveççe ve Danca izledi. Yunanca, Japonca ve Çince yazan yazarlar 2’ÅŸer kez ödüle layık görüldü.

Arapça, Bengalce, Çekçe, Fince, İbranice, Macarca, İzlandaca, Oksitanca, Portekizce, Sırpça-Hırvatça, Yiddiş ve Türkçe yazan yazarlar da birer kez ödül kazandı.

2006’da Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Orhan Pamuk, Nobel alan ilk Türk yazar olmuÅŸtu.

Nobel Edebiyat Ödülü’nü 2020’de ABD’li ÅŸair Louise Glück almıştı.

Anadolu Ajansı – AA