🔊 Sesli dinle

Torben Gittermann bu kitabında, Irak’ta Saddam Rejimi’nin yıkılması ile ilgili olayları anlatmasının yanısıra, ”Danimarka bu harekata katılmakla ne kazandı?” sorusuna büyük ağırlık vererek Danimarka’nın bu harekata katılmasını sorguluyor.

Haber.dk

Yıl 2003-2005. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) liderliğindeki koalisyon güçlerinin Irak’ta Saddam Hüseyin rejimine son verdiği ve bugünün Irak’ının temelinin atıldığı yıllar. Torben Gitterman, koalisyon güçlerine katılmış olan Danimarka’nın bu dönemde Irak’a temsilci olarak gönderdiği bir diplomat.

Bugün emekliye ayrılmış olan Torben Gittermann, bu iki yıl içinde Irak’ta yaşanmış siyasi, ekonomik, toplumsal, sürekli çatışma ortamı ve benzeri olayları bir diplomat gözüyle çok açık, zaman zaman da oldukça eleştirel bir dille anlatıyor.

Emekli Büyükelçi Torben Gittermann, Birleşmiş Milletlerin onaylamadığı, ancak ABD’nin liderliğindeki Koalisyon Güçleri’nin Irak harekatını gerçekleştirdiği bu dönemde diplomat olarak Irak’a gönderiliyor. Torben Gitterman bu iki yıllık süre içinde Bağdat’ta Danimarka Büyükelçiliğini oluşturuyor ve yeniden kurulmakta olan Irak’ta ilk Danimarka Büyükelçisi oluyor.

Torben Gittermann bu kitabında, Irak’ta Saddam Rejimi’nin yıkılması ile ilgili olayları anlatmasının yanısıra, ”Danimarka bu harekata katılmakla ne kazandı?” sorusuna büyük ağırlık vererek Danimarka’nın bu harekata katılmasını sorguluyor.

Gittermann’a göre genel sonuç: Bir kaç ufak tefek önemsiz zafer ve çok sınırlı bir kaç kazanım. Yani büyük fiyasko. Büyük özenle hazırlanmış büyük projeler gerçekleşmedi. Sadece Basra bölgesinde bazı Danimarkalı uzmanlar başarılı olabildi. Büyük umutlarla düşünülen ihracat projeleri tamamen boşa çıktı.

Torben Gittermann’a göre bunda, Irak’taki din/mezhep, etnik guruplar, kabileler v.b. gibi arasındaki çatışmalar, güvenliğin çok zayıf olması önemli rol oynadı. Torben Gittermann “ Danimarka’nın siyasi ve ticari alanlardaki beklentileri ve verilen sözler ile Irak’taki ağır gerçekler benim Irak’ta bulunduğum iki yıl içinde çok farklıydı” diyor.

Danimarka’nın katıldığı koalisyon güçlerinin düşündüğü barış ortamının gerçekleşmediğini vurgulayan Torben Gittermann bunun nedenlerini kendi deneyimlerine dayanarak açıklamaya çalışıyor. Emekli Büyükelçi Gittermann, ABD’nin Irak harekatının arkasında yatan önemli bir gerekçesinin, o zaman George W. Bush’un tekrar başkan seçilmesine yönelik Amerikan iç politikası ağırlıklı bir gerekçe olduğunu öne sürüyor.

Gittermann, ABD’nin Irak Harekatı sırasında uyguladığı katı uygulamalarını, koalisyondaki diğer ortaklarını hiçe saymasını, ayrıca, ABD yetkililerinin Irak halkının kültürel, sosyal, v.s. yapısına saygısız davranmasını da eleştiriyor.

Bu kitabın konusu, yani Irak Savaşı, her ne kadar Danimarka’nın bu savaşa katılmış olması konusunu işliyorsa da, bir bakıma Türkiye-Irak, Türkiye-Orta Doğu, Türkiye-ABD ilişkileri açılarından dolaylı da olsa önemli.