Geçtiğimiz Mart ayındaki ‘Gençler geleceğimizdir’ başlığı altındaki yazımızda, çocuğunun gözyaşını silmeyen onunla birlikte ağlar cümlesiyle başlayan, anne babalara bir takım görevlerini hatırlatmıştık. O yazının sonunda da gençlere, ergenlere nasıl davranacağımızı bir başka yazıda konu edeceğimizi bildirmiştik.

Bu yazımızda size verdiğimiz o sözü tutarak, ergenlik dönemindeki çocuklarımıza nasıl davranmamız gerektiğini anlatmaya çalışacağız. Ergenlik çocuklukla yetişkinlik dönemi arasındaki genelde 12 – 20 yaş arasını kapsar. Uzmanlar kızlarda 8 – 13 erkeklerde ise 10 – 15 yaşlarında ergenliğin başlayacağını belirtiyorlar. Hepimizin bildiği gibi çocuklarımızın ergenlik döneminde bir takım sorunlar yaşadığı ve bu sorunları en aza indirgemenin de biz ailelerin görevi olduğu bir gerçektir.

Uzmanlar ergenlik çağında gençlerin yaşadığı sorun ve stresin öğrenme, okul hayatındaki başarıyı çok etkilediğini söylüyorlar.

Stresten doğan okul başarısızlığını aşmak öncelikle anne baba ve öğretmenlere düşmektedir. Ergenlik döneminde başarılı olan çocuklarda anne baba ilgisinin yoğun olduğu görülmektedir. Stresi ergenlik döneminde nasıl yeneceğini ergen bilmelidir. Ayrıca ders çalışma yöntemlerini öğrenmelidir. Bu dönemde büyüme hızlı olduğu için beslen ve enerji ihtiyaçları hesap edilmelidir. Ergen aileye güvenmelidir ve aile bu güveni sağlayacak tutarlı davranışlar sergilemelidir.

Çocuğumuz bu dönemde hem meslek seçimini yapmakta, hemde iyi bir aile ferdi, vatandaş olabilmenin altyapısını kurmaya çalışmaktadır. Bu dönemde bireyde duygusal, zihinsel ve fiziksel özelliklerde değişiklikler olmaktadır. Bu değişikliklere aile bilinçli, bilgili ve hazırlıklı olmalıdır. Anne-baba çocuklarındaki değişimi ve stresi hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Çocuklarla iyi iletişim kurabilmelidir. Bu dönemde çocuklar içe dönüş davranışlar sergilerle ve her sorunlarını anlatmazlar. Aile çocuğu sorunlarını anlatabilecek bir ortam oluşturmalıdır.

Ergenliğin ne kadar süre alacağı tam belli olmamasına rağmen yukarıda belirttiğimiz gibi 12 – 20 yaş dönemini kapsar ve kızlarda erkeklerden 2 yıl önce başlayacağı uzmanlarca belirtilmektedir. Kızlar erkeklerden 2 yıl önce ergenliğe gireceklerden boyları daha uzun olabilir ve bu yüzden toplumdan geri kalmak isterler. Bu gibi durumlarda aile çocuklarına açıklamalarda bulunarak güven vermelidir. Anne babalara ergenlik döneminde düşen görevleri özetle sayacak olursak;

1) Çocuğa karşı tutarlı davranmak

2) Sorun olduğunda çocukla birlikte zamanında çözüm bulmak

3) Sorunlara çocuğun bakış açısıyla bakmak

4) Çocuğunuzu kimseyle kıyaslamamak

5) Çocuğun kişiliğinin ortaya çıkmasına imkan vermek, kendini ifade edebilecek ortam oluşturmak

6) Çocuğun önemli kararlarda fikrini almak, sohbet etmek, mutlumu mutsuzmu, sorunlumu öğrenmek

7) Kendi güven duymasını sağlamak

8) Arkadaş gruplarına girmesini ve sosyal çevresini oluşturmak, ancak davranışlarını takip etmek ve sorun yaşayıp yaşamadığını bilmek zorunda olduğumuzu unutmamak

9) Aileyi ve arkadaş çevresini tanımak

10) Yargılayıcı ve suçlayıcı davranışta bulunmamak

11) Ergenlik dönemindeki değişimleri çocuğa açıklamak

12) Çocuğa iyi davranışlarında övmek ve ödüllendirmek

Ergenlik döneminde bilinçli anne ve babanın çocuğu, okul başarısını etkilemeden başarılı bir şekilde atlatabiliyor. Okulda başarılı olan çocukların velilerinin ilgili verilerden olduğu yapılan araştırmalarda ortaya çıkmaktadır. Ergenlik döneminde çocuğunuz sizi anlayışlı ve tutarlı bulmadığında, sizden kopma ihtimali vardır. Bu nedenle üzerinize düşen görevleri öğrenin ve eksiksiz yerine getirmeye çalışın. Gençleri riskli davranışlara anne babanın aşağıda sayacağımız davranışları serketmektedir. Bunlar özetle;

Gencin sürekli rencine edilmesi, otoriter ve baskıcı tavır, çocuğun ciddiye alınmaması, yeterince değer görmemesi, başkalarıyla kıyaslanması, kuşak çatışmasından haberdar olmama ve çocuğun okul başarısızlığı konusunda sert tepki vermesi ve buna benzer olumsuz davranışları sayabiliriz.

Yukarıda da açıklananlar ışığında öncelikle ergenlik döneminde çocuğunuzu ciddiye alın, kurallarınızı esnetin, suçlamayı, rencide etmeyi bırakın, baskıcı olmayın, ona duyarlı olun ve size açık olmasını sağlayın, özgüven duygusu kazanılmasına imkan verin, kendini ifade etme fırsatı yaratın, ders başarısızlığı aranızdaki köprülerin yıkılmasına sebep olmasın, vede ceza yerine imtiyaz verin, onu anlayışla karşılayın, sorunlarının çözüm yerinin aile ortamı olduğuna mutlaka inandırın ki çözümü dışarıda kendi zarar verebilecek ortamlarda aramasın.

Son söz kendinizin çocukluk ve ergenlik dönemlerini de düşünerek, çocukların hata yapabileceğini ancak bu hataların anne baba tarafından düzeltilebileceğini hiç unutmayın. Son pişmanlık fayda etmez. Mutlu, umutlu ve başarılı gençler yetiştirmemiz dileğiyle.

haber@haber.dk